Ο Ιωάννης Θ. Γιαννόπουλος γεννήθηκε και ζει στην Πάτρα. Εσπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και από το 1960 ασκεί την δικηγορία στην Πάτρα. Από του 1981-1984 υπήρξε Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Πατρών. Νομικές μελέτες του και σχόλια σε δικαστικές αποφάσεις έχουν δημοσιευθή κατά καιρούς σε νομικά περιοδικά. Άλλα έργα του: "Πολιτεία και 'Ηθος" (1983) και "H αρετoλογική προϋπόθεση του Κράτους κατά την Αριστοτελική και Χριστιανική διδασκαλία" (1990).

ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΡΓΩΝ

ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΚΑΙ ΗΘΟΣ

Η ελληνική πόλη του 5ου και 4ου αιώνα π.Χ.
και οι βασικοί θεσμοί της.

Αθήνα 1983, σελ. 237

Το βιβλίο παρουσιάζει πρωτότυπη θεματολογία. Αναφέρεται στην κλασσική ελληνική πόλη του 5ου και 4ου αιώνος π.Χ. και αναλύει τους βασικούς θεσμούς της και την επίδραση που είχαν στο ήθος των πολιτών. Η Παιδεία και ο Νόμος, η αρετή και η καλοκαγαθία ως ακρογωνιαία στοιχεία της ιδεολογίας της πόλεως, η λαϊκή συνέλευση και η λαϊκή δικαστική εξουσία, η ηγεμονική αντιπαράθεση Αθηνών και Σπάρτης και οι συνέπειες του ηγεμονισμού στην αχρείωση του ήθους της πόλεως και των πολιτών, η αποχαλίνωση της ηγεμονικής Ύβρεως και η κυρωτική λειτουργία της Νεμέσεως για την αποκατάσταση της παραβιασμένης ηθικής τάξεως κ.ά.

Παραλλήλως η ιδεολογία της κλασσικής πόλεως αντιπαρατίθεται στο πνεύμα του συγχρόνου κόσμου, του καταναλωτισμού, του υλισμού και της ευζωίας, συμβάλλοντας έτσι στην ερμηνεία των φαινομένων της εποχής μας. Βασική γραμμή του βιβλίου είναι ότι το πνεύμα της κλασσικής αρχαιοελληνικής πόλεως παραμένει ως διαρκής προτύπωση, αιώνιο σύμβολο και σημείο αναφοράς της ανθρωπότητος όλων των εποχών.

Τα κεφάλαια του έργου:

1. Η κλασσική πόλη και οι πνευματικές βάσεις της. Παιδεία και Κόσμος.
2. Το ήθος της πόλεως και το ήθος των πολιτών.
3. Η πολιτειακή προϋπόθεση του ήθους. Η πόλη του 5ου και 4ου αιώνα στους δύο βασικούς θεσμούς της.
4. Ο ηγεμονισμός και η αχρείωση του ήθους της πόλης. Συνασπισμοί και αυτονομία τον 5ο και 4ο αιώνα.
5. Η ελληνική μετακλασσική πόλη και το ανθρώπινο πλήρωμά της.

Η Ελληνική "πόλις" αποτύπωσε το πνεύμα της σε θεσμούς που άντεξαν στη δοκιμασία του χρόνου και σφράγισαν τον πολιτισμό μας. Όμως, στον ιστορικό βίο της έγινε προεικόνιση της κατοπινής πορείας της ιστορίας.

Ο αναγνώστης στο σημερινό ανταγωνισμό των υπερδυνάμεων, την πολιτική μεθοδολογία τους και τον κυνισμό που διέπει τις διεθνείς σχέσεις θα βρει τη διάθλαση όμοιων, σχεδόν απαράλλαχτων, γεγονότων, που σημάδεψαν την ηγεμονική αντιπαράθεση Αθήνας και Σπάρτης.

Παράλληλα, η ιδεολογία της κλασικής πόλης, οι πρωτογενείς θεσμοί και τα ιδανικά της, άμεσα ή έμμεσα αντιπαρατίθενται στο πνεύμα του σύγχρονου κόσμου, συμβάλλοντας έγκυρα στην ερμηνεία των φαινομένων της εποχής μας.

Στις σελίδες του βιβλίου αυτού θα βρει ο αναγνώστης έννοιες βαθυστόχαστες που βλάστησαν στην πόλη και γαλούχησαν τον Homo politicus, τον πολίτη, όπως η αρετή, η καλοκαγαθία, η μεγαλοψυχία, η ευδαιμονία κ.ά. Η συσχέτιση της ιδεολογίας της πόλης με την ιδεολογία της "εκτός ευημερίας" (Αριστοτ. Ηθ. Νικ. Α9 - Κ9), δηλαδή του ευδαιμονισμού, που προσδιορίζει τη φυσιογνωμία της εποχής μας, δίνει το μέτρο της υποβάθμισης του ιστορικού βίου στο πεδίο της ηθικής στάθμισης των αξιών.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΛΟΓΟ ΣΤΗΝ ΑΛΟΓΙΑ

Η εξαλλαγή των θεσμών και της ιδεολογίας της πόλεως
στην ελληνορωμαϊκή εποχή.

Ελληνική Ευρωεκδοτική 1993 σελ. 290.

Η θεματική αναφέρεται σε κύριες πτυχές του πολιτικού, κοινωνικού και πνευματικού βίου της αρχαιοελληνικής πόλεως κατά την ελληνιστική και ρωμαϊκή εποχή και την μεταβολή της ιδεολογίας της πόλεως και του πολίτη εν σχέσει με εκείνη της κλασσικής περιόδου. Πυκνές συσχετίσεις και παραλληλίες με ανάλογα γεγονότα του αιώνος μας καθιστούν το βιβλίο επίκαιρο.

Η φρικτή αμαύρωση των αξιών, η περιθωριοποίηση του ανθρώπου, το κλίμα της ευδαιμονικής εξουσίας, η θρησκευτική λατρεία μονοκρατόρων ηγεμόνων και τυράννων, με επιστέγασμα τους ολοκληρωτισμούς του αιώνος μας που απετέλεσαν το κακορίζικο σήμα (και στίγμα του).

Στο βιβλίο αυτό μπορεί κανείς να εύρει την αφετηρία και πηγή καταστάσεων, όπως μαντεία, αστρολογία, γνωστικισμός, αποκρυφισμός, ανθρωποθυσίες, ψευτοθρησκείες και ψευτομυστήρια του συγκρητισμού, που ευρίσκονται σε πλήρη άνθηση στην εποχή μας, όπως ακριβώς και τότε.

Το έργο επιμερίζεται στα εξής κεφάλαια:

1. Η μονοπρόσωπη εξουσία και το θεωρητικό της υπόβαθρο.
2. Η μοναρχία στην πράξη της μετακλασσικής περιόδου.
3. Από τη διαλεκτική στο δόγμα.
4. Από το δόγμα στο μυστήριο.
5. Ο Χριστιανισμός απέναντι στην ελληνική σοφία και τα στοιχεία του κόσμου.

Βασική κατακλείδα του βιβλίου είναι η διατύπωση ότι η "καλλίπολις", την οικουμενική διάσταση ης οποίας σε γήινο επίπεδο εψηλάφισαν οι Στωικοί, επέπρωτο να είναι η "καινή πόλις" που δεν την τεχνούργησαν άνθρωποι, αλλά "τεχνίτης και δημιουργός" της υπήρξε ο Θεός. Και ήταν η εκκλησία, που θεμελιώθηκε ακριβώς τότε, στο μέσον της ιστορικής διαδρομής του ελληνορωμαϊκού κόσμου.

Η "καλλίπολις" που αναζητούσε επιμόνως η φιλοσοφική σκέψη (Πλάτ. Πολιτεία 527C) στους δύο μεγάλους αιώνες της κλασικής αρχαιοελληνικής περιόδου, ήταν και παρέμεινε μια ιδεατή σχεδίαση, μια αποπνευμάτωση της Ελληνικής πόλεως, την οποία είχε ως εκμαγείο και σημείο αναφοράς. Στους αιώνες που επηκολούθησαν οι σκεπτόμενοι άνθρωποι ανεζήτησαν αυτό το υπερφυές πρότυπο "ένδον", μέσα στο γαλήνιο αγκυροβόλιο της ψυχής τους. Ενώ οι άλλοι, οι πολλοί, την ανεζήτησαν σε πλείστες, συχνά θολές, πηγές. Στην μαγική ψευδαίσθηση που εχάριζαν οι μυστηριακές ψευτοθρησκείες του φολκλορικού συγκρητισμού και οι σχισματικές κοινότητες, που υπέσχοντο την θέωση ως καρπό του ανθρωπίνου μόχθου.

Τελικώς, αυτή η "καλλίπολις", την οικουμενική διάσταση της οποίας σε γήινο επίπεδο εψηλάφησαν οι Στωικοί, επέπρωτο να είναι η "καινή πόλις", που δεν την ετεχνούργησαν άνθρωποι, αλλά "τεχνίτης και δημιουργός" της υπήρξε ο Θεός. Και ήταν η Εκκλησία, που θεμελιώθηκε τότε ακριβώς, στο μέσον της ιστορικής διαδρομής του ελληνορωμαϊκού κόσμου.