Το πρωτότυπο αυτό δοκίμιο αποτελείται από τις εξής ενότητες:

• Η μάσκα στην αφίσα
• Το άκαρπο δέντρο
• Το πρόσωπο των πραγμάτων ή Πώς δοξάζεται το σαπούνι
• Η μοναξιά της Τέχνης και η τέχνη της Μοναξιάς
• Ένας άθλος επί τέσσερα.

Τα πέντε αυτά σημεία, δεν είναι παρά απόπειρες πρόσβασης στην αθέατη πολιτεία του Τζέημς Τζόϋς, αυτήν που προηγείται κι έπεται εκείνης του βιβλίου. Γράφτηκαν κυριολεκτικά στο περιθώριο της ανάγνωσής του σαν προσωπικό υπόμνημα εργασίας και μοιάζουν με κείνα τα πετραδάκια ή και τα ψίχουλα του παραμυθιού, που το παιδάκι έρριχνε κρυφά στο δάσος της εγκατάλειψης, σημαδεύοντας έτσι το δρόμο της επιστροφής. Τότε είναι που μου προέκυψαν και κάποια τρίστιχα, σχολιαστικά σχεδόν της ανάγνωσης, τα οποία μεταφέρω εδώ στην πρώτη τους μορφή:

Πάμφωνες νύχτες
κι απογραμματίζονται
τα σιωπώμενα.

Η απειρία
σε τέμνει κατάκορφα
και σε απειρίζει.

Στο πρωτοϋπνι
η άτακτη αίσθηση
φορά γραβάτα.