Το βιβλίο τούτο αναφέρεται στην ιστορική πορεία του επισκοπικού βαθμού στην Ορθόδοξο Χριστιανική Εκκλησία και ειδικότερα των τιτουλαρίων αρχιερέων στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Η επιστημονική αυτή εργασία αποτελείται από επτά κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο περιλαμβάνει τους τρεις πρώτους αιώνες, κατά τους οποίους εμφανίζονται μαζί με τους επισκόπους των πόλεων, ιδίως από τα μέσα του β' αιώνος, και οι επίσκοποι των εκκλησιαστικών κοινοτήτων της υπαίθρου δηλαδή οι χωρεπίσκοποι. Δυστυχώς οι τελευταίοι πολύ νωρίς άρχισαν να εξαρτώνται διοικητικώς από τους επισκόπους των πόλεων. Το δεύτερο κεφάλαιο περιλαμβάνει τον Δ' αιώνα, κατά τον οποίον η μη διωκόμενη πια Εκκλησία συνοδικώς άρχισε να διευθετεί τα προβλήματα που την απασχολούσαν. Ανάμεσα σ' αυτά ήταν και το θέμα της διοικήσεως της Εκκλησίας και ως εκ τούτου και οι χωρεπίσκοποι. Το τρίτο κεφάλαιο περιλαμβάνει περίοδο 16 αιώνων (Ε' - ΙΕ'). Εδώ διαπιστώνεται η μείωση του αριθμού των χωρεπισκόπων και η εμφάνιση των περιστατουμένων υπό των βαρβάρων Εκκλησιών, για τις οποίες επιλαμβάνεται η Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος το 691 και o αυτοκράτορας Αλέξιος ο Α' (1081-1118). Επίσης στο ίδιο κεφάλαιο γίνεται αναφορά στις παραχωρηθείσες "κατ' επίδοσιν" επαρχίες του Οικουμενικού Θρόνου καθώς και στην εμφάνιση των πρώτων τιτουλαρίων αρχιερέων στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Το τέταρτο κεφάλαιο περιλαμβάνει τους Ις' και ΙΖ' αιώνες, με τα πρώτα γνωστά στην εκκλησιαστική ιστορία υπομνήματα εκλογής τιτουλαρίων επισκόπων και μητροπολιτών. Το πέμπτο κεφάλαιο περιλαμβάνει την περίοδο από τις αρχές του ΙΗ' αιώνα μέχρι και τα μέσα του ΙΘ' αιώνα (1860). Την περίοδο αυτή έχουμε μαζί με τις εκλογές τιτουλαρίων επισκόπων και μητροπολιτών και την έκδοση Συνοδικών Τόμων του Οικουμενικού Πατριαρχείου, που άλλοτε καταργούν, άλλοτε περιορίζουν καί άλλοτε επαναφέρουν τον θεσμό των τιτουλαρίων αρχιερέων. Το έκτο κεφάλαιο περιέχει τις εκλογές τιτουλαρίων επισκόπων και μητροπολιτών, που έγιναν από του έτους 1860 μέχρι και του έτους 1918. Η περίοδος αυτή αρχίζει με την έκδοση των Γενικών ή Εθνικών Κανονισμών. Στο κεφάλαιο αυτό αναφέρονται οι εκλογές τιτουλαρίων αρχιερέων, που έγιναν, παρά τους περιορισμούς των Γενικών Κανονισμών, για τις ανάγκες των Μητροπόλεων του Θρόνου και της Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως. Και τέλος το έβδομο κεφάλαιο περιέχει τις εκλογές των τιτουλαρίων, που έγιναν από του έτους 1925 μέχρι και την 28ην Μαρτίου του 1991. Την ημερομηνία αυτή εκλέγεται ο τελευταίος τιτουλάριος επίσκοπος της Πατριαρχείας Δημητρίου του Α' (16 Ιουλίου 1972 - 2 Οκτωβρίου 1991).

Στην παρούσα εργασία προβάλλεται για πρώτη φορά: 1) ότι ο όρος περιστατουμένη Εκκλησία είναι αρχαιότερος του όρου εμπερίστατη Εκκλησία, 2) ότι ο πρώτος τιτουλάριος αρχιερέας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι, κατά πάσα πιθανότητα, ο Μητροπολίτης Σάρδεων Διονύσιος, που αντιπροσώπευσε μαζί με άλλους μητροπολίτες την Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως στη Σύνοδο της Φερράρας, 3) ότι ο πρώτος μετά την Άλωση τιτουλάριος αρχιερέας είναι, κατά πάσα πιθανότητα, αυτός που φέρεται ως ανώνυμος 37ος κατά σειρά Μητροπολίτης Σάρδεων, που συνοδεύει τον Πατριάρχη Θεόληπτο τον Α' (1513 - 1522) στο ταξίδι του στη Βλαχία το έτος 1517 και 4) ότι στη θέση, ότι ο Μυρέων Ματθαίος (1606) δεν ήταν τιτουλάριος αρχιερέας, αντιπαρατίθεται το γεγονός ότι από της α' Πατριαρχείας Μητροφάνους του Γ' (1565 - 1572) βεβαιώνεται ιστορικώς η ερήμωση της Μητροπόλεως Μύρων.

Επίσης στο τέλος της εργασίας, και πριν από την 17 σελίδων βιβλιογραφία, παρατίθενται και δύο πίνακες, όπως 1) Πίνακας τιτουλαρίων αρχιερέων, συμπληρωμένος και διορθωμένος κατά Πατριαρχείαν από του έτους 1438 μέχρι και της 28ηs Μαρτίου 1991 και 2) Πίνακας αλφαβητικός "πάλαι ποτέ διαλαμψασών Επαρχιών", που δόθηκαν από το Οικουμενικό Πατριαρχείο σε αρχιερείς του Θρόνου καθώς και τα ονόματα των αρχιερέων, που εκλέχθηκαν κατά χρονολογική σειρά στις Επαρχίες αυτές.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΕΣΤΙΑΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΧΑΛΚΗΣ Τόμος Γ' Εκατονπεντηκονταετηρίς Ιεράς Θεολογικής Σχολής της Χάλκης 1844-1994 Ανάτυπον ΟΙ ΤΙΤΟΥΛΑΡΙΟΙ ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΑΣ ΤΟΥ ΑΠΟ ΙΜΒΡΟΥ ΚΑΙ ΤΕΝΕΔΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΤΟΥ Α' (16 ΙΟΥΛΙΟΥ 1972 - 2 Οκτωβρίου 1991) Υπό ΧΡΗΣΤΟΥ ΤΣΟΥΒΑΛΗ Εν Αθήναις, 1994

ΧΡΗΣΤΟΥ Κ. ΤΣΟΥΒΑΛΗ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΕΝΝΕΑ ΕΤΗ ΤΗΣ ΣΧΟΛΑΡΧΙΑΣ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΟΥ (1955 - 1961) ΚΑΙ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΕΩΣ (1961 - 1964) ΜΑΞΙΜΟΥ ΡΕΠΑΝΕΛΛΗ Ανάτυπον εκ της "Επιστημονικής Παρουσίας Εστίας Θεολόγων Χάλκης" Δ' (1997) 623 - 636 Αθήναι 1997