ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΤΡΩΝ

Ἐν Πάτραις τῇ 12ῃ Φεβροαρίου 2007

Ἀριθ. Πρωτ. : 82

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 51^Η

Πρός

Τόν Ἱερόν Κλῆρον

τῆς Ἁγιωτάτης Μητροπόλεως Πατρῶν

Εἰς Ἕδρας των

Ἀγαπητοί μου,

 Μέ τή Χάρη τοῦ Παναγίου Θεοῦ εἰσερχόμεθα γιά μία ἀκόμη φορά στήν Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή.  Ἄς εἶναι εὐλογημένο τό Ὄνομα τοῦ Κυρίου.

1.    Μέ τήν παροῦσα Ἐγκύκλιό μου ἐπιθυμῶ κατά πρῶτον νά ἐκφράσω πρός ὅλους σας τίς θερμές πατρικές εὐχές μου, γιά ὑγεία καί εὐλογία παρά Θεοῦ, ὥστε μέσα ἀπό τό στάδιο τῶν ἀρετῶν καί τῶν πνευματικῶν ἀγώνων νά φθάσετε νικητές μέ τίς οἰκογένειές σας καί τούς ἐνορίτες σας στή μεγάλη καί φωτοφόρο ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου.

2.     Κατά δεύτερον ἔρχομαι νά σᾶς ἐπιστήσω τήν προσοχή στό θέμα τῆς πνευματικῆς καί ἐντατικῆς προσπαθείας πού ἀπαιτεῖται κυρίως κατά τήν περίοδο αὐτή, ἡ ὁποία προσφέρεται ἐξαιρετικά γιά πνευματική ἐργασία καί καλλιέργεια τοῦ εὐσεβοῦς Λαοῦ. Οἱ Ἱερές Ἀκολουθίες, τά κατανυκτικά τροπάρια, τό κλῖμα τῆς χαρμολύπης, λειτουργοῦν ἀναγωγικά γιά τόν ἄνθρωπο.

Εἶναι λοιπόν, ἀδελφοί μου, λαμπρά ἡ εὐκαιρία γιά νά ἀναλάβουμε ὅλοι μας τήν πνευματική πανοπλία, νά προφυλάξουμε τούς ἑαυτούς μας ἀπό τίς κοσμικές μέριμνες καί ἐπιθυμίες, νά δώσουμε τόν πρῶτο λόγο στά πνευματικά, ὥστε νά ὁδηγήσουμε τόν Λαό τοῦ Θεοῦ στό Πάσχα, στό πέρασμα ἀπό τόν θάνατο στή ζωή, ἀπό τό σκοτάδι στό φῶς, ἀπό τή φθορά στήν ἀφθαρσία, ἀπό τή γῆ στόν οὐρανό. Ἄν δέν βιώσουμε ἐμεῖς οἱ πνευματικοί πατέρες πρῶτοι αὐτή τήν κατάσταση, εἶναι ἀδύνατον νά βοηθήσουμε τό ποίμνιό μας στίς πνευματικές του ἀναζητήσεις καί στήν προσπάθειά του νά ἐπιτύχει τήν συνάντηση καί τήν κοινωνία μέ τό Θεό.

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ἀναφέρει χαρακτηριστικά, ὅτι πρῶτα ἐμεῖς πρέπει νά φωτισθοῦμε καί ἔπειτα νά φωτίσουμε τούς ἄλλους. Πρῶτα ἐμεῖς πρέπει νά διδαχθοῦμε καί ὕστερα τούς ἄλλους νά διδάξουμε. Πρῶτα ἐμεῖς πρέπει νά γίνουμε σοφοί καί μετά νά προσφέρουμε σοφία στούς ἄλλους.

Πιστεύω, ὅτι ὅλοι ἔχετε συναίσθηση ἀφ’ ἑνός μέν τῆς ἱερᾶς καί μεγίστης ἀποστολῆς, τήν ὁποία ἔχετε ἀναλάβει, ἀφ’ ἑτέρου δέ τῆς κρισιμότητας τῶν καιρῶν στούς ὁποίους ζοῦμε.  

Γνωρίζω ὅτι ὁ κόπος εἶναι πολύς καί ὁ δρόμος εἶναι δύσκολος, ἀλλ΄ ὅμως στό τέλος τοῦ δρόμου ἀναμένει μέ τόν στέφανο τῆς νίκης ὁ ἴδιος ὁ Κύριος μας. «Ἐνδυναμοῦσθε, λοιπόν, ἐν Κυρίῳ καί  ἐν τῷ κράτει τῆς ἰσχύος Αὐτοῦ...».

3. Ὅπως ἀνέφερα παραπάνω, ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή προσφέρεται μέσα ἀπό τίς Κατανυκτικές Ἀκολουθίες γιά πνευματική ἐργασία καί πνευματικό ἀγῶνα. Παρακαλῶ, λοιπόν, νά τελεῖτε ἀνελλιπῶς ὅλες τίς Ἱερές Ἀκολουθίες, καί τίς πρωινές καί τίς ἑσπερινές, σύμφωνα μέ τό πρόγραμμα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως. Ἔχω καί ἄλλες φορές τονίσει καί στίς ἱερατικές συνάξεις, ἀλλά καί σέ κατ’ ἰδίαν συζητήσεις, ὅτι ἡ τέλεση τῶν Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν εἶναι ὑποχρέωση κάθε Ἱερέως. Οἱ Χριστιανοί μας τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ἰδιαιτέρως, ποθοῦν τήν λειτουργική καί λατρευτική ζωή τῆς Ἐκκλησίας καί μετά χαρᾶς περισσῆς μετέχουν στίς Ἱερές Ἀκολουθίες. Νά εἶστε στήν ὥρα σας καί τό πρωί καί τό ἀπόγευμα στούς Ἱερούς Ναούς.

4. Στίς Ἱερές Ἀκολουθίες θά παρίστανται ὅλοι οἱ Ἐφημέριοι  καί οἱ Διάκονοι τοῦ κάθε Ἱεροῦ Ναοῦ καί ὄχι μόνον οἱ ἔχοντες ἐφημερία. Ἡ παρουσία τῶν Ἱερέων στό Ναό βοηθάει καί διδάσκει τούς πιστούς. Μετά τήν Ἀκολουθία, νά δέχεσθε μέ ἀγάπη καί στοργή τούς ἀνθρώπους, νά τούς κατευθύνετε πνευματικά, νά τούς νουθετεῖτε. Σήμερα ὅλοι περιμένουν τήν ἀγάπη μας, τόν καλό μας λόγο, τήν εὐλογία τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ σεμνή καί ἱεροπρεπής παρουσία τοῦ Ἱερέως στόν Ἱερό Ναό ἀλλά καί ἐκτός αὐτοῦ εἶναι παρηγορία, ἐπιστηριγμός καί παράδειγμα γιά τό Λαό.  

Οἱ πρωινές Ἀκολουθίες τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς μέσα ἀπό τούς ὕμνους καί τά ἀναγνώσματα παρέχουν μοναδικές εὐκαιρίες πνευματικῆς ἀνατάσεως τόσο σέ μᾶς τούς ἰδίους ὅσο καί στούς Χριστιανούς μας.

- Ἡ Ἀκολουθία τοῦ Μεγάλου Ἀποδείπνου εἶναι λίαν προσφιλής στό ποίμνιό μας. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού γνωρίζουν ἀπ’ ἔξω καί τό Μικρό καί τό Μέγα Ἀπόδειπνο. Πολύ διδακτικό εἶναι, ὅταν τά μέλη τῆς οἰκογενείας τῶν Ἱερέων μετέχουν στίς Ἱερές Ἀκολουθίες. Ἐμεῖς οἱ Κληρικοί πρέπει νά δίνομε πρῶτοι τό καλό παράδειγμα. Φροντίσατε στά Ἀπόδειπνα νά μετέχουν, κατά τό δυνατόν, οἱ ἐνασχολούμενοι μέ τό πνευματικό ἔργο τῆς Ἐνορίας σας, οἱ Συνεργάτες σας, τά Μέλη τῶν Φιλοπτώχων, οἱ Μαθητές καί οἱ Μαθήτριες τῶν Κατηχητικῶν, τά Μέλη τῶν Νεανικῶν Ὁμάδων, τά Μέλη τῶν Κύκλων μελέτης Ἁγίας Γραφῆς κ.ο.κ. Ἀδελφοί μου, πρέπει νά ἐφεύρουμε τρόπους νά συνάξουμε τόν Λαό τοῦ Θεοῦ στίς αὐλές τοῦ Κυρίου, στήν Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ τοῦ Ζῶντος.

- Τίς Τετάρτες καί Παρασκευές τῆς Περιόδου αὐτῆς τελεῖται ἡ Θεία Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων Δώρων. Μέσα ἀπό τήν ὡραία καί κατανυκτική αὐτή Λειτουργία παρέχετε ἡ δυνατότητα στούς πιστούς νά γίνουν ὅμαιμοι καί σύσσωμοι Χριστοῦ. Γνωρίζετε, ὅτι ἡ τέλεση τῆς Ἑσπερινῆς Προηγιασμένης ἐξυπηρετεῖ τούς χριστιανούς μας, κυρίως τούς ἐργαζομένους. Σᾶς συνιστῶ ἐκθύμως τήν τέλεση τῆς Λειτουργίας αὐτῆς. Σημειωτέον ὅτι πρέπει, νά ἐτοιμάζονται οἱ πιστοί, ὥστε νά κοινωνοῦν τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ. Δράττομαι τῆς εὐκαιρίας νά ὑπενθυμίσω, ὅτι κατά τή διάρκεια τῶν Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ἐπικρατεῖ πένθιμο κλῖμα, χαμηλοί τόνοι στό ψάλσιμο, πένθιμη ἐνδυμασία (ἐκτός βεβαίως ἀπό τούς Χαιρετισμούς καί τίς Θεῖες Λειτουργίες Σαββάτου καί Κυριακῆς). Νά κάνετε ἐπίσης συνετή χρήση τῶν μικροφώνων στούς Ἱερούς Ναούς. Συστήσατε στούς ἀγαπητούς Ἱεροψάλτες νά ἀποδίδουν τούς ὕμνους πραείᾳ τῇ φωνῇ, ὥστε νά δημιουργεῖται τό ἀπαραίτητο πνευματικό κατανυκτικό κλῖμα. Ἔχετε ὑπ’ ὄψη σας, ὅτι οἱ δυνατές φωνές καί τά πολλά φῶτα κουράζουν, δέν ἀναπαύουν. Πολλοί ἄνθρωποι παραπονοῦνται γιά τήν ἀλόγιστη χρήση ὅλων τῶν παραπάνω.

- Οἱ Χαιρετισμοί τῆς Παναγίας μας εἶναι ἀκολουθία στήν ὁποία μετέχει πλῆθος ἀνθρώπων. Δόξα τῷ Θεῷ γι’ αὐτό. Ἡ Παναγία εἶναι ἡ Μητέρα τοῦ Θεοῦ καί δική μας Μητέρα. Εἶναι ἡ Χαρά μας καί Καταφυγή μας. Σέ πολλούς Ἱερούς Ναούς τῆς πόλεως τῶν Πατρῶν τελεῖται καί δεύτερη Ἀκολουθία τῶν Χαιρετισμῶν τῆς Θεοτόκου, ὥστε νά διευκολύνονται οἱ ἐργαζόμενοι, οἱ ὁποῖοι δέν προφθάνουν νά μετέχουν στήν πρώτη Ἀκολουθία. Ἀξιοποιεῖστε καί οἱ ὑπόλοιποι Ἱερεῖς στούς Ναούς σας τόν χρόνο, λειτουργικά. Ἡ πνευματική ἐξυπηρέτηση τῶν πιστῶν, εἶναι ὑποχρέωσή μας.

5. Διακονήσατε μετά ζήλου ἱεροῦ τό Ἱερό Μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως. Γι’ αὐτό τό σκοπό νά μήν ἀπουσιάζετε ἄνευ λόγου ἀπό τόν Ἱερό Ναό, ὥστε ἄν χρειασθεῖ κάποιος πνευματική συνδρομή, νά τήν εὕρει στό ἐπιτραχήλιό σας. Ἄν ἀπουσιάζετε ἀπό τόν Ναό κάποιοι θά ἀπογοητευθοῦν καί θά τρέξουν ἀλλοῦ νά βροῦν τήν «σωτηρία» καί ἀλοίμονο, δίπλα μας καιροφυλακτοῦν λύκοι βαρεῖς γιά νά κατασπαράξουν τά πρόβατα, γιά τά ὁποῖα δέν ἔδωκε σημασία ὁ ποιμήν. Αὐτονόητον τυγχάνει, ὅτι θά ὑπάρχει σέ κάθε Ναό πρόγραμμα Ἐξομολογήσεως. Πρό ἡμερῶν Ἱερεύς κεντρικοῦ Ναοῦ τῆς πόλεως μας προέφθασε ἐκ βεβαίας αὐτοκτονίας, ὡς μοῦ ἀνέφερε, ἀπογοητευμένη κοπέλλα, ἡ ὁποία κλαίουσα εἰσῆλθε στόν Ναό ζητοῦσα βοήθεια καί ἐνίσχυση πνευματική. Τί θά γινόταν ἆρα γε ἄν ἀπουσίαζε ὁ Ἱερεύς;

Ἐπίσης πολλοί ἀπό σᾶς σύμφωνα μέ τό πρόγραμμα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, θά ἐξομολογήσετε σέ ἐνορίες τῆς ὑπαίθρου. Τοῦτο εἶναι μεγίστη προσφορά στούς ἀνθρώπους πού κατοικοῦν στά χωριά καί μάλιστα  στά μικρά καί ἀπομακρυσμένα.

Νά ἔχετε χαρά μεγάλη, γιατί σᾶς δίδεται ἡ εὐκαιρία νά μιλήσετε μέ τούς ἀνθρώπους αὐτούς, νά τούς στηρίξετε, νά ἀκούσετε τούς πόθους καί τούς πόνους τους. Κάποιοι ἐπίσης καλεῖσθε νά καλύψετε λειτουργικά κενά τά ὁποῖα ὑπάρχουν στήν Μητρόπολη μας. Μή βαρυγνωμεῖτε, σᾶς παρακαλῶ γιά αὐτό, ἀλλά νά πηγαίνετε εὐχαρίστως, ὅπως πράττετε οἱ περισσότεροι καί γιά αὐτό σᾶς ἐπαινῶ καί σᾶς εὐχαριστῶ. Μισθόν μέγα θά λάβετε παρά Κυρίου. Ποίμνιό μας δέν εἶναι μόνο οἱ κατοικοῦντες στήν πόλη ἤ  στά προάστεια. Εἶναι καί ἐκεῖνοι πού κατοικοῦν στό τελευταῖο σπίτι τῆς Ἐπαρχίας μας. Ἡ ἐξυπηρέτηση μέ ἱεραποστολικό ζῆλο, τῶν ἀδελφῶν μας πού παραμένουν ἄγρυπνοι φύλακες στά χωριά μας εἶναι προσφορά μεγίστη καί πρός τήν Ἐκκλησία καί πρός τό Ἔθνος.

6. Ὑπάρχει εὐσεβής συνήθεια νά σᾶς καλοῦν οἱ ἐνορίτες σας στά σπίτια τους, κυρίως κατά τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή, γιά νά τελέσετε τό Μυστήριο τοῦ Ἱεροῦ Εὐχελαίου. Παρέχεται σέ σᾶς ἡ δυνατότητα νά ἐπικοινωνήσετε μέ τά μέλη τῶν Οἰκογενειῶν τους, νά τούς μιλήσετε για τήν πνευματική ζωή, γιά τά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας. Κατηχήσατε τόν Λαό. Μιλῆστε τους γιά τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, γιά τή Μετάνοια, γιά τή στοργική ἀγκαλιά τῆς Ἐκκλησίας. Ἀκοῦστε τά προβλήματα τους, πεῖτε τους ἕνα λόγο μέσα ἀπό τήν ψυχή σας, ἐμπνεῦστε τους τήν ἐμπιστοσύνη στήν Ἐκκλησία. Γνωρῖστε τό ποίμνιό σας. Βεβαιῶστε τους ὅτι προσεύχεσθε γι αὐτούς καί ὅτι ποτέ δέν θά σταματήσετε νά δέεσθε τοῦ Κυρίου ὑπέρ αὐτῶν. Καλέστε τά παιδιά στά Κατηχητικά. Μή λησμονεῖτε αὐτή σας τήν ὑποχρέωση. Ἀποσπάσατε τά παιδιά ἀπό τά ἁμαρτωλά ἐνδιαφέροντα, μιλῆστε τους γιά τήν ἐσωτερική πνευματική ζωή, τήν ὁποία μέ τόσο πόθο ψυχῆς, «ὡς διψῶσαι ἔλαφοι», ἀναζητοῦν.

     7. Πληροφορηθεῖτε ποιοί στήν ἐνορία σας ὑποφέρουν, ποιοί ἔχουν δυσκολίες, ποιοί νοσηλεύονται στά Νοσοκομεῖα. Τρέξατε κοντά τους, σᾶς ἔχουν ἀνάγκη. Βγεῖτε ἀπό τό στενό κύκλο πού ἀποτελοῦν οἱ εὐσεβεῖς ἄνθρωποί μας πολλοί ἤ λίγοι, ἀναζητεῖστε καί τούς ἄλλους. Ὀργῶστε στήν κυριολεξία τήν ἐνορία σας. Μή δίδετε ὕπνο στά μάτια σας καί στά βλέφαρά σας νυσταγμό, διότι οἱ καιροί εἶναι δύσκολοι καί τό γεώργιον μέγα.

            Ἐργαστεῖτε ἐντατικά στόν φιλανθρωπικό τομέα. Πλησιάζοντας τό Πάσχα θά προσφέρετε, ὅπως πράττετε πάντα, τήν ἀγάπη τῆς ἐνορίας καί ὑλικά (χρήματα-τρόφιμα κ.λ.π.), σέ ἀπόρους ἀδελφούς. Ὀργανῶστε κατά τόν καλύτερο τρόπο τό φιλόπτωχο ταμεῖο τῆς ἐνορίας σας. Στήν  πόλη μας ὑπάρχουν πολλοί πτωχοί καί πεινασμένοι, ἄνεργοι καί ἐμπερίστατοι ἀδελφοί μας. Ἕλληνες καί ξένοι. Χριστιανοί ἤ μή. Εἴμαστε ὅλοι ἀδελφοί, παιδιά τοῦ ἴδιου Πατέρα.

     8. Σᾶς ἀποστέλλω τό πρόγραμμα κινήσεως μου κατά τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Θά ἐπισκεφθῶ ἀρκετές ἐνορίες. Θά ἔλθω κοντά σας μέ πολλή χαρά καί μεγάλη ἀγάπη.  Θά ἔλθω νά σᾶς δῶ γιά μιά ἀκόμα φορά, νά συλλειτουργήσουμε, νά προσευχηθοῦμε μαζί, νά μιλήσουμε, νά εὐλογήσω τούς εὐσεβεῖς Χριστιανούς μας, νά τούς εἴπω λόγους ἀγάπης καί πνευματικῆς οἰκοδομῆς. Οἱ Κατανυκτικοί Ἑσπερινοί στούς ὁποίους θά χοροστατήσω, θά τελεσθοῦν ὡς ἑξῆς:

α)  Κυριακή τῆς Τυρινῆς: Στόν Ἱερό Ναό Ἁγίου Ἀνδρέου

  β) Κυριακή Α΄ Νηστειῶν: Στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό

 γ) Κυριακή Β΄ Νηστειῶν: Στόν Ἱερό Ναό τῆς Παντανάσσης

 δ) Κυριακή Γ΄ Νηστειῶν: Στόν Ἱερό Ναό τοῦ Παντοκράτορος

 ε)  Κυριακή Δ΄ Νηστειῶν: Στόν Ἱερό Ναό Ἁγίου Διονυσίου τοῦ ἐν Ζακύνθῳ.

Καλεῖσθε νά μετέχετε στούς Κατανυκτικούς Ἑσπερινούς ὅλοι οἱ Ἱερεῖς τῆς Πόλεως τῶν Πατρῶν καί τῶν Προαστείων καί ὅσοι ἐκ τῶν Ἱερέων τῆς Ὑπαίθρου δύνασθε.

9. Παρακαλῶ νά ἐνημερώσετε τό ποίμνιο τῆς Ἐνορίας σας, νά τούς ἑτοιμάσετε πνευματικά, ὥστε νά μετέχουν οὐσιαστικά στίς Ἱερές Ἀκολουθίες. Γιά ὅ,τι θελήσετε νά ἐρωτήσετε σχετικά μέ τήν τέλεση τῶν Ἱερῶν Ἀκολουθίων ἤ μέ ὁποιοδήποτε ἄλλο θέμα, παρακαλῶ νά ἀπευθυνθῆτε στήν Ἱερά Μητρόπολη ἤ νά ἐπικοινωνήσετε μέ ἐμέ τόν ἴδιον. Στίς ἐνορίες πού θά τελέσω τήν Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων Δώρων, θερμῶς παρακαλῶ νά ἔχουν προηγηθεῖ τά δέοντα καί ἀπό πλευρᾶς λειτουργικῆς καί ἀπό πλευρᾶς ἑτοιμασίας τῶν πιστῶν γιά τή Θεία Κοινωνία μέσα ἀπό τή νηστεία καί τό Μυστήριο τῆς Μετανοίας.

Τελειώνοντας αὐτές τίς πνευματικές σκέψεις καί πατρικές παραινέσεις, σᾶς εὔχομαι ἀπό τά βάθη τῆς ψυχῆς μου ὑγεία καί εὐλογία παρά Θεοῦ καί δύναμη γιά τά πνευματικά ἀγωνίσματα καί τήν τελείωση τῆς εὐλογημένης πορείας γιά τή συνάντηση μέ τόν Ἀναστάντα Κύριό μας.

Μετά πατρικῶν εὐχῶν καί τῆς ἐν Κυρίῳ ἀγάπης

Ο  Μ Η Τ Ρ Ο Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

 + Ο  Π Α Τ Ρ Ω Ν    Χ Ρ Υ Σ Ο Σ Τ Ο Μ Ο Σ

Δ/νσις:  Βότση 34, Τ.Θ. 3155, Τ.Κ. 26221, Πάτραι

Τηλ.:  2610.320.602 -  fax:2610.279.533