Ο Μ Ι Λ Ι Α

ΤΗΣ Α. Θ. ΠΑΝΑΓΙΟΤΗΤΟΣ

ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ

κ. κ. Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Υ

ΕΙΣ ΤΗΝ ΘΕΙΑΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΝ ΕΙΣ ΠΑΤΡΑΣ

(4 Νοεμβρίου 2008)

* * *

Μακαριώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος καὶ λίαν ἀγαπητὲ Ἀδελφὲ καὶ Συλλειτουργὲ κύριε Ἱερώνυμε,
Ἱερώτατε Ποιμενάρχα τῆς Ἐκκλησίας τῶν Πατρῶν κύριε Χρυσόστομε,

Ἱερώτατοι Ἀδελφοί,
Ἐξοχώτατοι καὶ Ἐντιμότατοι Ἄρχοντες καὶ ἐκπρόσωποι τῶν Ἀρχῶν,

Εὐλογημένα καὶ ἐπιπόθητα λοιπὰ τέκνα τῆς Ἐκκλησίας,

«Σάλπιγξ ἡμᾶς ἱερατικὴ πρὸς πανήγυριν ἤθροισεν,
Ἀνδρέας ὁ τοῦ χοροῦ τῶν Ἀποστόλων πρωτότοκος,
ὁ πρωτοπαγὴς τῆς Ἐκκλησίας στῦλος, ὁ πρὸ Πέτρου Πέτρος,
ὁ τοῦ θεμελίου θεμέλιος, ἡ τῆς ἀρχῆς ἀρχή,
ὁ πρὶν κληθῆναι καλῶν, ὁ πρὶν προσαχθῆναι προσάγων»(1)

Μὲ κατάνυξιν πολλὴν καὶ συγκίνησιν βαθυτάτην ἐτελέσαμε τὴν Θείαν Εὐχαριστίαν ἐπὶ τῇ ἐνάρξει τῶν «Πρωτοκλητείων», εἰς τιμὴν καὶ μνήμην τοῦ πανσεβάστου Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου καὶ εἰς πανηγυρικὴν σημείωσιν τῆς συμπληρώσεως ἑνὸς ὁλοκλήρου αἰῶνος ἀπὸ τῆς θεμελιώσεως τοῦ σεβασμίου τούτου καὶ καλλίστου τὴν εἰδὴν Καθεδρικοῦ Ναοῦ, ὁ ὁποῖος στεγάζει τὴν τιμίαν τοῦ Ἀποστόλου κάραν καὶ τμῆμα τοῦ μαρτυρικοῦ αὐτοῦ σταυροῦ.

Τόσον ἡ Ἑπτάλοφος Βασιλεύουσα, ὅσον καὶ ἡ κλεινὴ Ἀχαϊκὴ πρωτεύουσα, σεμνύνονται διὰ τοὺς χριστιανικοὺς θεμελίους των, οἱ ὁποῖοι κατετέθησαν ὑπὸ ἑνὸς καὶ τοῦ αὐτοῦ προσώπου, τοῦ Πρωτοκλήτου καὶ «πρωτοτόκου τοῦ χοροῦ τῶν Ἀποστόλων» τοῦ Χριστοῦ. Ὑπ' ἐκείνου, ὁ ὁποῖος ἠξιώθη, μονοήμερος μόλις Μαθητὴς ὑπάρχων, νὰ γίνῃ «Ἀπόστολος εἰς τοὺς Ἀποστόλους, κῆρυξ εἰς τοὺς κήρυκας, νυμφοστόλος καὶ νυμφαγωγὸς τῶν πρώτων ψυχῶν, τὰς ὁποίας ἐνυμφεύθη ὁ Νυμφίος τῆς χάριτος, μεσίτης καὶ προσαγωγεὺς τῶν ἐγκρίτων καὶ λογάδων φίλων τοῦ Βασιλέως τῆς Δόξης»(2).

Ἐρχόμενοι, λοιπόν, ἐκ τῆς Βυζαντίδος, καὶ τελοῦντες σήμερον τὴν πρώτην εἰς τὴν ἱστορίαν Θείαν Λειτουργίαν Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου εἰς τὰς Πάτρας καὶ εἰς τὸν σεβάσμιον τοῦτον Οἶκον τοῦ «πρωτοπαγοῦς τῆς Ἐκκλησίας στύλου» καὶ κοινοῦ ἡμῶν προστάτου καὶ Πατρός, χρεωστικῶς δαψιλεύομεν εἴς τε τὸν Ἱερώτατον Ποιμενάρχην καὶ εἰς τὸ ἀξιονόμαστον ποίμνιον αὐτοῦ, κλῆρον καὶ λαόν, καὶ εἰς τὴν ἀποστολαιματοπότιστον καὶ ἁγιοτόκον Ἀχαϊκὴν γῆν, θερμὴν τὴν ἀγάπην, πλουσίαν τὴν στοργήν, ὁλόθυμον τὴν εὐλογίαν, ἐγκάρδιον τὸν ἀσπασμὸν καὶ ὁλόψυχον τὴν εὐχὴν τῆς ποτνίας Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, τῆς πάντοτε ἐν σταυρῷ καὶ δοκιμασίᾳ πορευομένης, ἀλλὰ καὶ τὴν έλπίδα τῆς Ἀναστάσεως ἠχηρῶς καταγγελλούσης, κοινῆς πάντων ἡμῶν Μητρὸς καὶ Τιθηνοῦ.

Παρὰ τὸν ἀπὸ τοῦ 1850 καὶ ἐντεῦθεν διοικητικὸν χωρισμὸν διὰ τῆς κανονικῆς ἀνακηρύξεως τοῦ Αὐτοκεφάλου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, τὸ ὅμαιμον, ὄχι μόνον τὸ ἐν Χριστῷ ἀλλὰ καὶ τὸ τοῦ Γένους, καὶ τὸ ὁμόγλωσσον, καὶ τὰ κοινὰ τῶν Πατέρων ἤθη, ἡ κοινὴ Πίστις καὶ πνευματικότης καὶ λειτουργικὴ πρᾶξις, τὸ ὁμόψυχον καὶ ὁμοκάρδιον καὶ ὁμόφωνον τῆς γνώμης καὶ τοῦ φρονήματος, καὶ ὁ ἀρχαῖος ἀδελφικὸς σύνδεσμος τῆς εἰρήνης καὶ τῆς ἀγάπης, οὐδέποτε ἐπέτρεψαν νὰ μακρυνθῇ τὸ παράπαν ἡ καρδία τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας ἀφ' ὑμῶν, ἀλλ' εὑρίσκεσθε πάντοτε κυριολεκτικῶς εἰς τὸ κέντρον της, ὅπως εὑρίσκεσθε καὶ εἰς τὸ κέντρον τῶν προσευχῶν μας. Ἡ δόξα σας εἶναι δόξα μας. ἡ χαρά σας εἶναι χαρά μας. ἡ πρόοδός σας εἶναι καὶ ἰδική μας, ὅπως, ἐξ ἀντιθέτου καὶ ὁ πόνος σας εἶναι πόνος μας καὶ τὰ προβλήματά σας εἶναι προβλήματά μας. Οὕτω καὶ ὁ σεισμὸς ποὺ σᾶς ἔπληξεν, ἐδόνησε καὶ ἡμῶν τὰς καρδίας, καὶ αἱ πυρκαϊαί, αἱ ὁποῖαι ἔκαυσαν ἐνωρίτερον τὰς περιουσίας σας, ἐνεπύρισαν καὶ ἡμῶν τὴν ψυχήν, καὶ εἴμεθα συμπάσχοντες, συνοδυνώμενοι, ἀλλὰ καὶ συμπροσευχόμενοι πρὸς τὸν Θεὸν τοῦ ἐλέους καὶ Πατέρα πάσης παρακλήσεως. Εἴμεθα ἀπολύτως βέβαιοι ὅτι τὰ αὐτὰ ἀκριβῶς ἰσχύουν ἀντιστοίχως καὶ ἐνταῦθα δι' ἡμᾶς καὶ διὰ τὴν ὅλην ἐν τῷ κόσμῳ σταυροαναστάσιμον πορείαν καὶ παρουσίαν τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας. Ἀναμφιβόλως, σπουδαῖος θερμαστὴς τῶν ἀμοιβαίων ἀγαθῶν αἰσθημάτων τυγχάνει ὁ κοινὸς ἡμῶν προστάτης Ἀνδρέας, «ὁ σεβασμιώτατος Ἀπόστολος, τὸ ἀξιόθεον πρᾶγμα, τὸ τῆς ἀληθινῆς ἀνδρείας, ὁ τῆς καρτερίας ἀδάμας, ὁ τῆς ὑπομονῆς ἀνδριάς, ἡ μετὰ τὴν Πέτραν πέτρα, ἡ μετὰ τὸν Χριστὸν εὐθὺς ἀρραγὴς τῆς Ἐκκλησίας κρηπίς»(3), - διὰ νὰ εἴπωμεν κατὰ Νικήταν τὸν Παφλαγόνα.

Ἐν μιᾷ καρδίᾳ, λοιπόν, προσευχηθέντες σήμερον, καὶ ἐν ἀγάπῃ καὶ ὁμονοίᾳ ὁμολογήσαντες «Πατέρα, Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα, Τριάδα ὁμοούσιον καὶ ἀχώριστον», ἐκοινωνήσαμεν τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ, τόσον διὰ τοῦ εὐαγγελικοῦ ἀναγνώσματος, ὅσον καί, κυρίως, διὰ τῆς μετοχῆς εἰς τὸ Ποτήριον τῆς Ζωῆς καὶ τῆς μεταλήψεως τοῦ Ἀχράντου Σώματος καί τοῦ τιμίου Του Αἵματος. Δυνάμεθα ἤδη νὰ λέγωμεν καὶ ἡμεῖς γεγονυΐᾳ τῇ φωνῇ τὸν λόγον τοῦ Ἀνδρέου: «Εὑρήκαμεν τὸν Μεσσίαν!», καὶ νὰ προσκαλοῦμεν τοὺς ἀκόμη ἀμυήτους νὰ δοκιμάσουν: «Γεύσασθε καὶ ἴδετε ὅτι χρηστὸς ὁ Κύριος»! «Ἔρχου καῖ ἴδε»!

Ὁ κόσμος, ἀγαπητοί, εὑρίσκεται κατ' αὐτὰς ἐν θορύβῳ καὶ ταραχῇ καὶ ἀγωνίᾳ πολλῇ, ἐξ αἰτίας τῆς ἐκσπασάσης ἀπεριγράπτου οἰκονομικῆς κρίσεως. Ἐφυγαδεύθη ἡ εἰρήνη ἀπὸ τὰς καρδίας. Πολλοὺς ἡ ἀπογοήτευσις ὡδήγησεν εἰς ἀψυχολογήτους καὶ βεβιασμένας ἐνεργείας, μερικοὺς δὲ καὶ εἰς ἀπονενοημένα ἀκόμη διαβήματα. Καὶ ταῦτα πάντα διότι εἰς τὴν θέσιν τοῦ Θεοῦ οἱ περισσότεροι συνάνθρωποί μας ἔχουν τοποθετήσει τὸ εἴδωλον τῆς οἰκονομίας, τοῦ ὁποίου καταρρεύσαντος, ἀπηλπίσθησαν καὶ ἔχουν τὴν αἴσθησιν ὅτι τὸ πᾶν ἀπώλετο! Οἱ πιστοί, χωρὶς νὰ παραγνωρίζωμεν τὰς πολλὰς δυσκολίας καὶ τὰς καταστάσεις ἀνάγκης αἱ ὁποῖαι ἐνέσκηψαν, καὶ χωρὶς τὸ παράπαν νὰ ἀδιαφοροῦμεν διὰ τὴν στοιχειώδη ἐξασφάλισιν τοῦ προνομίου τῆς ἐργασίας καὶ τῆς καλύψεως τῶν καθημερινῶν ἀναγκῶν παντὸς ἀνθρώπου, οὐδόλως ἀπωλέσαμεν τὴν ἐλπίδα, διότι «εὑρήκαμεν τὸν Μεσσίαν», ὁ Ὁποῖος μᾶς ἐδίδαξε: «Ζητεῖτε πρῶτον τὴν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν Δικαιοσύνην Αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν» (Ματ. 6: 33). «Εὑρήκαμεν τὸν Μεσσίαν», ὁ Ὁποῖος μᾶς εἶπεν: «Ἐμβλέψατε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ, ὅτι οὐ σπείρουσιν οὐδὲ θερίζουσιν οὐδὲ συνάγουσιν εἰς ἀποθήκας, καὶ ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὁ Οὐράνιος τρέφει αὐτά. οὐχ ὑμεῖς μᾶλλον διαφέρετε αὐτῶν;» (Ματ. 6: 26). Εὑρήκαμεν τὸν Μεσσίαν», ὁ Ὁποῖος ἐκ πέντε ἄρτων καὶ δύο ἰχθύων ἐχόρτασε πεντακισχιλίους ἄνδρας -ἐκτὸς τῶν γυναικῶν καὶ τῶν παιδίων- ὅταν ὁ Ἀνδρέας Τοῦ ὑπέδειξεν ὅτι ὑπῆρχον μόνον αὐτοὶ οἱ πέντε ἄρτοι καὶ οἱ δύο ἰχθεῖς διὰ τόσον μεγάλο πλῆθος. Καὶ μάλιστα, διὰ νὰ φανῇ ὁ πλοῦτος καὶ ἡ περίσσεια τῆς ἀγαθοδωρίας Του, ἀφοῦ ὅλοι ἔφαγον καὶ ἐχόρτασαν, δώδεκα κόφινοι ἐπληρώθησαν ἀπὸ τὰ περισσεύματα τῶν κλασμάτων! «Εὑρήκαμεν τὸν Μεσσίαν», ὁ Ὁποῖος τοὺς «διὰ πυρὸς καὶ ὕδατος» διερχομένους, ἐν τέλει ἐξάγει εἰς ἀναψυχήν, καὶ ἀνοίγει τὰς χεῖρας Του καὶ πληροῖ τὰ σύμπαντα εὐδοκίας. ὄχι μόνον ἐπιγείων, ἀλλὰ καὶ οὐρανίων ἀγαθῶν.

Αὐτὸν τὸν ἕνα καὶ μοναδικὸν Μεσσίαν, τὸν Ἰησοῦν Χριστὸν τὸν Ναζωραῖον, τοῦ ὁποίου ἔχομεν γνῶσιν καὶ πεῖραν, διότι ἐγεύθημεν ὑπερπερισσῶς τοῦ πλούτου τῆς χρηστότητός Του, εὐαγγελιζόμεθα μετὰ τοῦ Ἀνδρέου καὶ τῶν λοιπῶν ἁγίων Ἀποστόλων καὶ πάντων τῶν Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας, εἰς τὸν ἐν ταραχῇ καὶ ἀγωνίᾳ εὑρισκόμενον κόσμον. Καθ' ὅσον γνωρίζομεν καὶ πιστεύομεν ὅτι «οὐκ ἔστιν ἐν ἄλλῳ οὐδενὶ ἡ σωτηρία. οὐδὲ γὰρ ὄνομά ἐστιν ἕτερον ὑπὸ τὸν οὐρανὸν τὸ δεδομένον ἐν ἀνθρώποις ἐν ᾧ δεῖ σωθῆναι ἡμᾶς» (Πράξ. 4: 12).

Εὐχαριστοῦμεν θερμότατα διὰ τὰς πρὸς τὴν Μετριότητα ἡμῶν καὶ τὸν ἅγιον Ἀποστολικὸν καὶ Οἰκουμενικὸν Θρόνον εὐλαβεῖς ἐκδηλώσεις ἀγάπης καὶ σεβασμοῦ Κλήρου καὶ λαοῦ τῶν Πατρῶν, ὅλως ἰδιαιτέρως δὲ ὑμῶν, Ἱερώτατε Μητροπολῖτα κύριε Χρυσόστομε. Εὐχόμεθα εἰς πολλὰ ἔτη νὰ συνέρχεσθε ἀξίως καὶ ἐν εἰρήνῃ πολλῇ εἰς τὸν περίπυστον τοῦτον Ναὸν καὶ νὰ κοινωνῆτε τοῦ πλούτου τῆς χρηστότητος τοῦ Κυρίου. Νὰ ἀξιωθῆτε νὰ ἑορτάσητε πολλὰς ἀκόμη εὐχαρίστους ἐπετείους ὡς ἡ σημερινή. Πλεῖστα εὐχαριστοῦμεν τὸν Μακαριώτατον Ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κύριον Ἱερώνυμον διὰ τὴν πάντοτε ἐπιδεικνυομένην εἰς ἡμᾶς φιλάδελφον γνώμην του καὶ τὴν ὁλόψυχον ἐν ἐκτενεῖ καὶ ἀνυποκρίτῳ ἀγάπῃ συμπαράστασίν του εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τῆς Κωνσταντινου-πόλεως καὶ ἡμᾶς. Εἴθε ὁ Κύριος νὰ ἀποδίδῃ αὐτῶ καὶ τῇ ἁγιωτάτῃ Ἐκκλησίᾳ τῆς Ἑλλάδος πλουσιωτέραν τὴν Χάριν.

Ἔρρωσθε, Ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά, καὶ κραταιοῦσθε ὑγιαίνοντες ἀμφιλαφῶς, διὰ τῶν εὐχῶν τοῦ φωτιστοῦ ἡμῶν μεγάλου καὶ θεσπεσίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, «ὁ δὲ Θεὸς τῆς ἐλπίδος πληρώσαι ὑμᾶς πάσης χαρᾶς καὶ εἰρήνης ἐν τῷ πιστεύειν, εἰς τὸ περισσεύειν ὑμᾶς ἐν τῇ ἐλπίδι ἐν δυνάμει Πνεύματος Ἁγίου» (Ρωμ. 15: 13). Ἀμήν.


-----------------------
1.Ἡσυχίου Πρεσβυτέρου Ἱεροσολύμων: Ἐγκώμιον εἰς τὸν Ἅγιον Ἀνδρέαν, P.G. 104, 197.
2.Εὐγένιος Βούλγαρης: Λόγος ἐκφωνηθεὶς ἐν τῶ πανσέπτῷ Πατριαρχικῷ Ναῷ ἐπὶ τῇ ἐπανακαθιερώσει τοῦ ἐπισήμου ἑορτασμοῦ τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ἐπὶ Πατριάρχου Σεραφεὶμ Β΄, τὴν 30ὴν Νοεμβρίου 1759.
3.Νικήτα τοῦ Παφλαγόνος: Τῶν πάνυ Ἀποστόλων ἐγκωμιαστικοὶ λόγοι... P.G. 105, 64-65.