«Τοῦ Κυρίου ἡ γῆ, καί τό πλήρωμα αὐτῆς, ἡ οἰκουμένη καί πάντες οἱ κατοικούντες ἐν αὐτῇ» (Ψαλμ. 23,1)

Ἡ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία, τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον Κωνσταντινουπόλεως, συνεκάλεσεν ἀπό 28ης Αὐγούστου ἕως 2ας Σεπτεμβρίου ἐ.ἔ. εἰς τήν Βασιλίδα τῶν Πόλεων, Διεθνές Ἐπιστημονικόν Συνέδριον, μέ θέμα: «Ἡ δημιουργία τοῦ κόσμου καί ἡ δημιουργία τοῦ ανθρώπου - Προκλήσεις καί προβληματισμοί τοῦ 2000». Τό Συνέδριον ὠργανώθη ἐντός τοῦ πλαισίου τῶν εκδηλώσεων διά τά 2000 ἔτη ἀπό τῆς γεννήσεως τοῦ Σωτήρος Χριστοῦ.

Κατά τήν διάρκειαν τῶν εργασιῶν τοῦ Συνεδρίου οἱ ὑπέρ τούς ἐκατόν πεντήκοντα Σύνεδροι ἀπό τῶν περάτων τῆς γῆς, ἐκπροσωποῦντες τήν ἀνά τήν Οἰκουμένην Ὀρθόδοξον διανόησιν, ἀλλά καί τήν σύγχρονον ἐπιστημονικήν γνώσιν, συνεζήτησαν εἰς βάθος τά μείζονα θέματα τά ὁποῖα ἀπασχολοῦν τήν παγκόσμιον ἐπιστημονικήν κοινότητα ὅσον ἀφορᾷ εἰς τόν ἄνθρωπον καί τό περιβάλλον του, μέ γνώμονα τάς πηγάς τῆς ὀρθοδόξου διδασκαλίας καί τάς συγχρόνους ἐπιστημονικάς ἐπιτεύξεις. Συνήχθησαν «ἐπί τό αὐτό» ἐκπρόσωποι τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, ἀδελφῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, Ἱερῶν Μονῶν, Ὀρθοδόξων Θεολογικῶν Σχολῶν καί Ἀκαδημιῶν, Ἀρχαῖων Ἀνατολικῶν Ἐκκλησιῶν, τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς Ἐκκλησίας καί τῶν ἐκ τῆς Μεταρρυθμίσεως προελθουσῶν Ἐκκλησιῶν καί Ὁμολογιῶν, Διεθνῶν Ἐκκλησιαστικῶν Ὀργανισμῶν, Ἱδρυμάτων καί Πολιτιστικῶν Ὀργανώσεων.

Κεντρικός ἄξων τῶν ἐργασιῶν τοῦ Συνεδρίου ὑπῆρξεν ἡ συναίσθησις ὅτι ἔχομεν ἐνώπιον ἡμῶν τό μεγαλειῶδες σχέδιον τοῦ Θεοῦ διά τόν κόσμον καί διά τόν ἄνθρωπον. Τό σχέδιον τοῦτο ὡς καρπός τῆς δημιουργικής, συνεκτικῆς καί μεταδοτικῆς ἀγάπης τῆς Ἁγίας Τριάδος, ἀποτελεῖ τό πλαίσιον ἐντός τοῦ ὁποίου θά ὁδηγηθῇ εἰς τό «καθ’ ὁμοίωσιν» ὁ «κατ’ εἰκόνα Θεοῦ» δημιουργηθεῖς ἄνθρωπος.

Ἡ ὅλη θεματολογία τῶν ἐργασιῶν τοῦ Συνεδρίου ἐστόχευσεν εἰς τό νά ἀποδειχθῇ μέ ποῖα παγκόσμια προβλήματα εἴμεθα ἀντιμέτωποι ὡς Χριστιανοί καί ποίαν θέσιν ὀφείλει νά λάβῃ ἔναντι αὐτῶν ἡ Ἐκκλησία καί ἡ Θεολογία της. Εἰς τό σημεῖον τοῦτο διεπιστώθη ὅτι ὑπάρχει αὐξανόμενον ἐνδιαφέρον, εἰς παγκόσμιον ἐπίπεδον, διά τόν φυσικόν κόσμον λόγῳ τῆς ἁλματώδους ἀναπτύξεως τῶν Φυσικῶν Ἐπιστημῶν ἀφ’ ἑνός, καί τῆς ἀνησυχίας διά τήν καταστροφήν τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος ἀφ’ ἐτέρου.

Ἐξ’ ἄλλου τό δόγμα τῆς δημιουργίας «ἐκ τοῦ μή ὄντος» χρήζει σήμερον μεγαλυτέρας προσοχῆς ἀπό ὀρθοδόξου ἀπόψεως, ἐπειδή ἑρμηνεύει κατά τόν καλύτερον τρόπον τήν ἐλλοχεύουσαν εἰς τήν οἰκολογικήν κρίσιν ἀπειλήν τοῦ μηδενός. Ἡ ὕπαρξις τοῦ κόσμου δέν ἀποτελεῖ αὐτοσκοπόν, καθώς εὑρίσκει τό νόημα καί τήν πληρότητά της εἰς τήν σχέσιν της μέ τόν Θεόν, σχέσιν ἡ ὁποία πραγματώνεται μέσῳ τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ κόσμος ὡς κτιστός οὐσιοῦται, κρατύνεται καί ζωοποιεῖται ἀκαταπαύστως ὑπό τοῦ Θεοῦ διά νά ὑπάρχῃ, νά συνέχεται εἰς τό «εἶναι» καί νά μετέχῃ εἰς τό «ἀεί εὖ εἶναι». Ἡ σχέσις του μετά τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀναγκαία, προκειμένου ὄντος τοῦ κινδύνου τῆς κακῆς ἀλλοιώσεως.

Εἰς τήν ὀρθόδοξον παράδοσιν ἀπεφεύχθη κατά τό δυνατόν πᾶσα σύγκρουσις μεταξύ ἐπιστήμης καί θεολογίας λόγῳ τῆς διπλῆς γνωσιολογικῆς μεθοδολογίας τῶν ὀρθοδόξων Πατέρων, ἡ ὁποία θεμελιοῦται εἰς τήν ὀντολογικήν διάκρισιν μεταξύ κτιστοῦ καί ἀκτίστου.

Ὡς ἐκ τούτου ἡ Ἐκκλησία χαίρει διά τάς ἐπιστημονικάς ἐπιτυχίας τῆς ἀνθρωπότητος. Ἴσταται μέ ἰδιαίτερον δέος, προσοχήν καί σύνεσιν ἔναντι τῶν μέσων ἐρεύνης καί τῶν ἐφαρμογῶν τῆς συγχρόνου γενετικῆς μηχανικῆς, βιοϊατρικῆς καί βιοτεχνολογίας καί ἐπιθυμεῖ τήν θεμελίωσιν ἑνός οὐσιαστικοῦ διαλόγου, θεωροῦσα κοινήν μετ’ αὐτῶν τήν εὐθύνην διά τήν ἀνακούφισιν τοῦ «κοπιῶντος καί πεφορτισμένου ἀνθρώπου».

Ὑπενθυμίζει ἐν τούτοις ὅτι, ὁ,τιδήποτε καταργεῖ τόν σεβασμόν ἔναντι τῆς δημιουργίας ὡς θαύματος τῆς ἀγάπης καί τῆς ἐλευθερίας τοῦ Θεοῦ, ἀλλοιώνει τό βιβλικόν καί πατερικόν κριτήριον τῶν ἠθικῶν ἀληθειῶν, διαταράσσει τάς ἀνθρωπίνας σχέσεις, περιορίζει τό αὐτεξούσιον καί ὑποβαθμίζει τήν μοναδικότητα τοῦ προσώπου.

Τά ἐπιστημονικά ἐπιτεύγματα, τά ὁποῖα ἀνακουφίζουν τόν ἀνθρώπινον πόνον, προάγουν τήν σωματικήν ὑγείαν, ἐπιμηκύνουν τήν ζωήν καί βελτιώνουν ἐν γένει τόν ἀνθρώπινον βίον, εἶναι ὄντως δώρα Θεοῦ διά τόν ἄνθρωπον, δεν ἀποτελοῦν ὅμως αὐτοσκοπόν, πολύ δέ περισσότερον δικαιολογίαν δι’ ὑπερβάσεις, αἱ ὁποῖαι σμικρύνουν τόν ὁρίζοντα τῆς σωτηριολογικῆς προοπτικῆς τοῦ ἀνθρώπου. Ἔργον τῆς Ἐκκλησίας δέν εἶναι ἡ ἀνατροπή τῶν ἐπιστημονικῶν ἐξελίξεων, ἀλλ΄ ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου καί ἡ προάσπισις τῶν ἠθικῶν ἀξιῶν.

Ἡ προσδοκώμενη ζωή τοῦ μέλλοντος αἰῶνος, εἶναι ἡ ζωή τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ἡ ζωή αὐτή ἀρχίζει «ἐν χρόνῳ» καί ὁλοκληροῦται εἰς τήν αἰωνιότητα. Ὁ χρόνος τῆς ἱστορίας γίνεται τόπος συναντήσεως μέ τήν αἰωνιότητα. Τό σωτηριώδες «νῦν» τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ προσφέρεται «ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ» καί τό «ἀεί» τῆς Ἐκκλησίας ὑπάρχει εἰς τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ. Ἡ παροῦσα ζωή δέν εἶναι μόνον προετοιμασία διά τήν προσδοκώμενην ζωήν, ἀλλά καί μετοχή εἰς αὐτήν διά τῆς πίστεως, τῆς συμμετοχῆς εἰς τά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς τηρήσεως τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ. Ὅσον περισσότερον ὁ ἄνθρωπος τηρεῖ τήν διπλήν ἐντολήν τῆς ἀγάπης, τόσον περισσότερον ἀφανίζει τόν ἐγωκεντρισμόν του, καί εὑρίσκει τό πραγματικόν του πρόσωπον εἰς τήν συνάντησιν καί κοινωνίαν μετά τοῦ Θεοῦ καί τοῦ πλησίον.

Ἡ ολοκλήρωσις τοῦ ἀνθρώπου ὡς προσώπου πραγματοποιεῖται διά τῆς ἐν Χριστῶ βιώσεως τῆς ἑνότητος τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, κατά τό πρότυπον τῆς ἑνότητος τῶν προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ἀληθές παράδειγμα βιώσεως τῆς αἰωνιότητος εἶναι ἡ ζωή τῶν ἁγίων, μαρτυρία ἡ ὁποία ἰσχύει διαχρονικῶς μέχρι σήμερον. Δι’ αὐτῶν γνωρίζομεν ὅτι ἡ ἀναζήτησις τῆς αἰωνιότητος ἤδη κατά τήν παρούσαν ζωήν ὁδηγεῖ τόν ἄνθρωπον εἰς τήν ἀφοβίαν τοῦ θανάτου καί εἰς τήν συμφιλίωσίν του μέ ὅλην τήν κτίσιν. Ἄλλωστε, συμφώνως πρός τήν ὀρθόδοξον θεολογίαν, ὄχι μόνον ὁ ἄνθρωπος, ἀλλά ὁλόκληρος ἡ δημιουργία ὡς καινή κτίσις θά συμμετάσχῃ εἰς τήν βασιλείαν τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ.

Ἡ ὀρθόδοξος θεολογία, στηριζομένη ἐπί τῶν ἀνωτέρω θεολογικῶν προϋποθέσεων, δύναται νά διαλεχθῇ ἀπροκαταλήπτως μετά τῶν ἐφηρμοσμένων ἐπιστημῶν καί ἐν συνεργασίᾳ μετ’ αὐτῶν νά ἀπαντήσῃ εἰς ζητήματα, τά ὁποῖα προσδιώρισαν, κυρίως κατά τό τελευταῖον τέταρτον τοῦ λήξαντος αἰῶνος, τάς κοινωνικάς ἀμφισβητήσεις, ὡς παραδείγματος χάριν, τάς ἀναφερομένας εἰς τόν θεσμόν τῆς οἰκογενείας καθ’ ἑαυτήν, εἰς τάς οἰκογενειακάς σχέσεις, καθώς καί εἰς τήν διαδικασίαν τῆς ἀνθρωπίνης ἀναπαραγωγῆς.

Οὐδείς δύναται νά αμφισβητήσῃ ὅτι τό «μυστήριον» τῆς ζωῆς ἀπό τοῦ κυτταρικοῦ σταδίου μέχρι τοῦ σχηματισμοῦ συνθέτου ὀργανισμοῦ περιστρέφεται πέριξ τῆς ἐννοίας τῆς «ὑπάρξεως». Ἑπομένως ἡ κύησις εἶναι στάδιον ἀναπτύξεως ἑνός ἐξ ἀρχῆς αὐτονόμου ζωντανοῦ ὀργανισμοῦ, μιᾶς ἀνθρωπίνης ὑπάρξεως ἡ ὁποία οὕτως ἤ ἄλλως θά ὁλοκληρωθῇ εἰς μεταγενέστερον χρονικόν στάδιον. Κατά συνέπειαν δέν ὑπάρχει ἀμφιβολία ὅτι συμφώνως πρός τήν ὀρθόδοξον πίστιν ἡ ἄμβλωσις εἶναι πράξις πολλαπλῶς ἀπευκτέα. Ἡ λῆψις προνοιακῶν καί ὑποστηρικτικῶν μέτρων, πέραν τῆς βελτιώσεως τῆς ποιότητος τῆς οἰκογενειακῆς ζωῆς, παρέχει καί προοπτικήν βελτιώσεως τοῦ προβλήματος τῆς ὑπογεννητικότητος.