ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΑΤΡΩΝ
κ.κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
ΛΟΓΟΣ ΕΠΙΚΗΔΕΙΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΞΟΔΙΟΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑΝ ΤΟΥ ΑΟΙΔΙΜΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΜΑΝΤΙΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ΚΥΡΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ.
21.12.2023
«Νῦν πάντα πεπλήρωνται φωτός
Οὐρανός τε καί γῆ καί τά καταχθόνια»
Τοῦτον τόν θεσπέσιον ὕμνον, τοῦτον τόν νικητήριον τῆς Ζωῆς, ἐναντίον τοῦ θανάτου παιᾶνα, τοῦτο τό ἀναστάσιμον σάλπισμα.
Μακαριώτατε πάτερ καί Δέσποτα
Σεβασμιώτατε Ἅγιε Τοποτηρητά, Μητροπολίτα Μονεμβασίας καί Σπάρτης κ. Εὐστάθιε,
Σεβασμιώτατοι καί Θεοφιλέστατοι ἅγιοι Ἀδελφοί Ἀρχιερεῖς,
Ἐντιμότατοι ἄρχοντες κατά τήν προσήκουσαν σειράν καί τάξιν
Ἅγιοι πατέρες καί εὐλαβέστατοι Μοναχοί καί Μοναχαί καί
ἀπορφανισθέν, κατά τά ἀνθρώπινα μέτρα, θεοφιλές καί φιλάγιον τῆς κατά Μαντινείαν καί Κυνουρίαν Συνεκλεκτῆς, ποίμνιον.
Τοῦτο τό βεβαιωτικόν τῆς Ἀναστάσεως, συγκλονιστικόν ἆσμα, ἐκτυπώτερον ψάλλει, ἤδη ἀπό τῆς χθές, ὁ ἐν οὐρανοῖς πλέον αὐλιζόμενος, κλεινός καί ὑψιπέτης τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ Ἱεράρχης, ὁ θεοφιλής καί τοῦ Λαοῦ ἠγαπημένος πατήρ καί ποιμήν, ὁ τῆς Μαντινείας καί Κυνουρίας Μητροπολίτης Ἀλέξανδρος, ὁ ἐν λόγοις καί ἔργοις, ὡς πνευματικός ἀδάμας, ἐν τῷ ἐπιγείῳ αὐτοῦ βίῳ καί ὡς Ἀστήρ φαεινός λάμψας, ὁ ἐξ ἁπαλῶν ὀνύχων τόν Θεόν ἀγαπήσας καί τά οὐράνια κάλλη ποθήσας, ὁ ἐκ ρίζης εὐσεβοῦς καί φιλοπάτριδος βλαστήσας, ὁ πολλοῖς κόποις καί ἀτρήτοις καμάτοις, ἐν καιροῖς δυσχεμέροις, τά τοῦ βίου κατακτήσας, οὐχί τά ὑλικά ἀγαπήσας, ἀλλά τά πνευματικά ἐπιποθήσας.
Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός, λαμπρᾶ τῇ φωνῆ ἐκ τοῦ οὐρανίου Θυσιαστηρίου πλέον, ὁ εὐκλεής Ἀλεξάνδρος, τῆς Ἀναστάσεως τήν ἱεράν λάμπαδα βαστάζων, οὐχί μόνον ὡς παρηγορίαν ἤ ὡς ἀπλῆν ἐλπίδα, ἀλλ’ ὡς βεβαιότητα τῆς αἰωνίου ζωῆς καί μακαριότητος, μετά τῶν ἐπουρανίων δυνάμεων, μέ οὐρανομήκη τήν φωνήν πανευφροσύνως κραυγάζει.
Νῦν πάντα πεπλήρωνται φωτός, ὁ ἐκ τοῦ φθαρτοῦ τοῦδε σαρκίου ἐλευθερωθείς καί ἐκ τῶν γηίνων εἰς τά οὐράνια πτερωθείς, μετά τῶν Ἁγίων ἑορταστικῶς, ἡδυμόλπῳ φωνῇ, δοξαστικῶς τε καί πανευφροσύνως ἄδει.
Τοῦτο τό φῶς, τό οὐράνιον, τό ἄκτιστον καί θαβώριον, τό ὁποῖον ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ τοῦ Θεοῦ ἀπό τῆς χειροτονίας αὐτοῦ καί τῆς εἰσόδου εἰς τάς ἱερατικάς, τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τάξεις, περιελούσθη καί ἰδία ὡς Ἀρχιερεύς τῶν τοῦ Θεοῦ Ἁγίων Μυστηρίων, ὡς πυράκτωμα Πεντηκοστῆς, πρό τοῦ φρικτοῦ Θυσιαστηρίου, ἐβίωσεν, τοῦτο τό Φῶς, ὡς τῆς ὄντως Ζωῆς ἐμπειρίαν, τῷ Λαῶ μετέδιδεν, τοῦτο το Φῶς καί τά νῦν, ὁ ἐν οὐρανοῖς ἤδη πανηγυρίζων Ἱεράρχης, πᾶσιν ἡμῖν φωτιστικῶς προβάλλει, ἔτι καί ἔτι διδάσκων “Φῶς Χριστοῦ, φαίνει πᾶσι”.
Διό καί ἡ σύναξις αὕτη, ἥτις εὐκόλως μέν ὑπό τῶν ἀνθρώπων, ὡς πένθιμος θά ἐχαρακτηρίζετο, ἄλλην χρειάν πλέον ἤδη ἔλαβε καί εἰς ἑορτήν μετετράπη, μέ τό τῆς Ἐκκλησίας πλήρωμα, τόν τρισυπόστατον Θεόν δοξαστικῶς νά αἰνεῖ, διότι Ἀρχιερέα, τετιμημένον ἐπί τόσα ἔτη ἐν τῇ ἐπιγείῳ Αὐτοῦ Ἐκκλησία ἐχαρίσατο, ὅστις “ἐν ἀναβάσει θυσιαστηρίου γενόμενος, ἐδόξασεν περιβολήν ἁγιάσματος” καί ὅστις “ὡς φῶς ἐπί τήν λυχνίαν τῆς τοῦ Κυρίου φωτοφόρου καθέδρας ἔλαμψεν, ἐξαστράπτων φωτισμόν τῇ Ἐκκλησίᾳ καί δογμάτων καί πράξεων”, κατ´ἀρχάς, ἐν τῇ ἱερᾷ ταύτῃ ὁλκάδι, ὡς θερμουργός τῶν ἱερῶν τῆς ἀληθείας δογμάτων ἐργάτης καί ἱεροκήρυξ ἐπί δεκαπεντετίαν ὅλην δαπανηθείς καί τῆς πνευματικῆς νεότητος αὐτοῦ τάς ἀπαρχάς χαρίσας, εἶτα ὡς τῆς Νηός τῆς Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου θεοφόρος ποιμήν, ἐπί ἐνδεκαετίαν ὅλην ἐργασθείς καί μετά ταῦτα ἐν τῇ, τῆς ἱστορικῆς ταύτης καί ἡρωοτόκου γῆς καί πατρίδος αὐτοῦ Ἐκκλησίᾳ, ἐπί τριακονταετίαν σχεδόν ὅλην, ψυχῇ τε καί σώματι ἐκδαπανηθείς.
Ἔτι δέ ἡ σύναξις αὕτη, εὐχαριστήριον ἔλαβεν ἤδη χαρακτῆρα πρός τόν πανοικτίρμονα Κύριον, διότι τόν Ἀλέξανδρον, ἐχαρίσατο τῷ Λαῷ αὐτοῦ, οὐχί μόνον ὡς πνευματικόν καί ἄριστον ἱερουργόν, άλλά καί ὡς φιλάνθρωπον καί μιμητήν Αὐτοῦ, τοῦ ἰδίου δηλαδή τοῦ οὐρανίου Δεσπότου, ἀνέδειξεν. Τῶν τυφλῶν ὁδηγόν, τῶν πενομένων σιτιστήν, τόν γερόντων φροντιστήν, τῶν νηπίων καί τῶν νέων παιδευτήν, τόν μοναζόντων φιλόστοργον πατέρα καί τῶν εὐλαβῶν ἱερέων πνευματικόν ὁδηγόν καί ἐμπνευστήν.
Ἀκόμη ἡ ὁμήγυρις αὕτη, οὐχί πενθηφόρος ἀλλ’ ὡς εὐγνωμοσύνης ἔκφρασις γνωρίζεται, πρός τόν ἐν ὕμνοις ἀποιχόμενον, λαμπρόν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας Ἱεράρχην, τόν σπιθαμήν πρός σπιθαμήν τήν ἔνδοξον ταύτην γῆν βαδίσαντα καί αὐτήν πνευματικῶς, ἀλλά καί οὐσιαστικῶς γεωργήσαντα καί ὡς μητέρα εὐτυχίας τῷ Λαῷ ἀναδείξαντα, τόν ἐκ τῶν ἐρειπίων τάς παλαιφάτους καί γεραράς Ἱεράς Μονάς άνεγείραντα καί εἰς τό πρῶτον κάλλος καί ἔτι λαμπροτέρας καταστήσαντα, τόν λαμπρούς Ἱερούς Ναούς ἀνεγείραντα, τόν μέ νεανικόν σφρῖγος καί ζέσιν καρδίας τήν τοπικήν ἱεράν καί ἐθνικήν ἱστορίαν ἀναδείξαντα καί τήν σωτήριον διά τό Ἔθνος ἡμῶν παράδοσιν διαπυρσίως καί μετά πάθους κηρύξαντα, τόν εὐθαρσῶς, τά ἱερά καί ὅσια τοῦ Γένους καί τῆς Πατρίδος ἡμῶν ὑπερασπιθέντα ἐν καιροῖς, ἐν οἷς αἱ ἀξίαι κατέπεσον, τά ἤθη ἠχρειώθησαν καί “οὐκ ἔστιν ὁ ποιῶν χρηστότητα, οὐκ ἔστιν ἕως ἑνός”, κατά τόν λόγον τῆς Ἁγίας Γραφῆς.
Ἐπειδή αὐτῆς τῆς ἀρετῆς καί τῆς πνευματικῆς ὁλκῆς καί δυνάμεως ἐκκλησιαστικός ἀνήρ καί ποιμήν τῶν λογικῶν προβάτων ἀπέρχεται, διά τοῦτο καί κλαίομεν καί ἀνθρωπίνως, ἄλγος καί πόνον ἐν τοῖς ἐσωτάτοις ἡμῶν ἔχομεν, οἱ κατά σάρκα καί πνεῦμα συγγενεῖς καί τέκνα τοῦ μακαρίου τῆς Ἱερᾶς ταύτης Μητροπόλεως, Ποιμενάρχου, λαμβανομένου ὑπόψει ὅτι καί ὁ Κύριος ἐδάκρυσεν εἴς τινας περιπτώσεις καί οἱ Ἅγιοι ὁμοίως καί οἱ χριστιανοί ὡς τά εὐαισθητότερα πρόσωπα εἰς ὁμοίας στιγμάς, ὡς ἐν προκειμένῳ, πράττομεν.
Πάντες οἱ ἐκ τοῦ σύνεγκυς γνωρίσαντες αὐτόν καί μετά αὐτοῦ πνευματικῶς συναναστραφέντες καί ὑπ᾽ αὐτοῦ ἱερῶς ἀνατραφέντες, τήν κατά τά ἀνθρώπινα μέτρα ἀπώλειαν βαθύτατα αἰσθανόμεθα, καθ´ ὅσον τοῦ ἱλαροῦ αὐτοῦ βλέμματος, τοῦ γλυκυτάτου λόγου, τῆς ἱερᾶς ὑμνωδίας, τῆς θείας ἱερουργίας, τῆς ἐν Κυρίῳ διδασκαλίας καί τῆς ὅλης ἐπιπόνου ἐργασίας διά τήν δόξαν τοῦ Θεοῦ καί τήν τῶν ἀνθρώπων σωτηρίαν,στερούμεθα.
Τρισόλβιε καί μακάριε Ἱεράρχα,
Ἐπτερώθης πνευματικῶς καί φεύγεις ἐκ μέσου ἡμῶν, ἀλλά μένεις ἐν ταῖς καρδίαις πάντων καί θά μένεις ἓως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος, ὡς ὁ Ἀρχιερεύς τῆς θυσιαστικῆς ἀγάπης καί τῶν ἔργων. Φεύγεις, ἀλλά μένεις ὡς πρέσβυς, πρός Κύριον ἀκοίμητος, ὑπέρ τῆς ποίμνης σου. Φεύγεις, ἀλλ’ ἡμεῖς ἐνθυμούμεθα τούς λόγους σου, κατά τήν λαμπράν ἡμέραν τῆς ἐν Τριπόλει ἐνθρονίσεώς σου: “Πάντοτε νά τόν καρτερεῖς ἐκεῖνον πού σοῦ λείπει”. Καί ἡμεῖς Σέ καρτεροῦμεν εἰς ὑπάντησιν ἀναστάσιμον καί σωτήριον, κατά τήν ἔνδοξον καί Δευτέραν τοῦ Κυρίου Παρουσίαν, ἵνα είς τόν αιῶνα τόν ἃπαντα, ταῖς εὐχαῖς σου ζήσωμεν ἐκεῖ, ἔνθα ἡ ἀναύπαυσις καί ἡ χαρά καί ἔνθα ἦχος καθαρός ἑορταζόντων καί ἀπαύστως βοώντων τό, “Κύριε δόξα σοι”.
Ἀείμνηστε καί ἀλησμόνητε Ἱεράρχα, ἡ Τρίπολις χωρίς Ἐσέ πτωχοτέρα ἤδη κατέστη καί ἡμεῖς θά σέ ἀποζητῶμεν ὁσάκις τήν γενέτειραν ἡμῶν θά ἐπισκεπτώμεθα, τήν δεσποτικήν ξενίαν σου ἐπιθυμούντες νά γευώμεθα, τήν πληθωρικήν ἀγάπην σου να αἰσθανώμεθα καί τήν λειτουργικήν μετά Σοῦ συναναστροφήν, νά χαιρώμεθα. Παρηγορούμεθα ὅμως διότι ὁσσάκις ἄν λειτουργοῦμε ἤ κατ’ ἰδίαν τοῦ Κυρίου δεόμεθα, μετά Σοῦ πνευματικῶς θά εὑρισκώμεθα. Θά μᾶς λείπεις Σεβασμιώτατε, θά μᾶς λείπεις πολύ.
Οἱ πάντες μετ´ εὐγνωμοσύνης Σέ ἀποχαιρετοῦμεν, τάς τιμίας Σου χεῖρας κατασπαζόμεθα καί ἀναστασίμως μετά Σοῦ τούς πασχαλίους λόγους τοῦ Ἱερωτάτου πατρός τῆς Ἐκκλησίας, Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου ἐπαναλάμβάνομεν.
“Ποῦ σου, θάνατε, τὸ κέντρον; ποῦ σου, ᾅδη, τὸ νῖκος; ἀνέστη Χριστός, καὶ σὺ καταβέβλησαι· ἀνέστη Χριστός, καὶ πεπτώκασι δαίμονες· ἀνέστη Χριστός, καὶ χαίρουσιν ἄγγελοι· ἀνέστη Χριστός, καὶ νεκρὸς οὐδεὶς ἐπὶ μνήματος”.
Ἒτι δέ Σοί ᾠδήν εὐχαριστήριον καί ἐπαινετικήν, εἰς στίχους δεκαπεντασυλλάβους, προσφέρομεν:
Κυρός Ἀλέξανδρος, ὑπνοῖ μέσῳ αὐτοῦ Καθέδρας
Τριπόλεως ἀγαπητός, πολύκλαυστος Δεσπότης
Λαοῦ καί Κλήρου βάλσαμον καί πάσης γῆς Ἀρκάδων
τό ὕστατον τῶν γηγενῶν, πληρῶν καί οὗτος χρέος.
Ἔτη ἀξιοτίμητα, ἐν τῷ ἀγρῷ Κυρίου
Διῆλθεν ἱεροπρεπῶς, πεντήκοντα καί πέντε
Ἐργάτης ἔντιμος φανείς καί ἐκ τῆς πρώτης ὥρας
ἠνάλωσέ τε ἑαυτόν ὑπέρ τῆς Ἐκκλησίας.
Ἀπαύστως χείλεσι λαλῶν, ἔμπνους Ἱεροκήρυξ
ἐπότισεν, ἐδρόσιζεν ναμάτοις θεηγόροις
τῆς Μαντινείας τόν Λαόν καί πάσης Κυνουρίας
Στεγάσας πόνον τῶν τυφλῶν ἐν εὐαγεῖ τῷ οἴκῳ.
Κελεύσει Θείου Πνεύματος, Συνοδικῇ τε ψήφῳ
Ναυπάκτου χώρας ὁρισθείς, ἐνθέως Ποιμενάρχης
ἓνδεκα ἔτη τοῦ Χριστοῦ ἴθυνε τήν ὁλκάδα
καί φήμην ἀγαθοπρεπῆ ἀφῆκε τῷ ποιμνίῳ.
Εἶτα ἐν τῇ πατρώᾳ γῇ, Λαῷ τῷ τῶν Ἀρκάδων
μετατεθείς Συνοδικῶς Θεοῦ συνευδοκοῦντος
εἴκοσιν ἔτη καί ὀκτώ ἐν ἔργῳ τε καί λόγῳ
ἐποίμανε θεοφιλῶς αὐτοῦ τήν Ἐπαρχίαν.
Μυσταγωγός πανάριστος τῶν Θείων Μυστηρίων
Σεμνοπρεπῶς Ἱερουργῶν, τήν χάριν μετεδίδου
Χειροτονῶν πολυπληθῆ χορείαν πρεσβυτέρων
καί μετ’ αὐτῶν ἐλάμπρυνε συνάξεις ἑορτίους
Ζηλῶν ἐζήλωσε πονῶν, τόν οἶκον τοῦ Κυρίου
Μονάς καί Ἀσκητήρια ἐκαίνισεν ἐν πόθῳ
θεμελιῶν πανευκλεεῖς Ναούς καί ἐγκαινίζων
καί τάξει τῇ λατρευτικῇ εὐρύθμως ὡραΐζων.
Ἐπισκοπεῖον ἄριστον, ἐκ βάθρων καινουργήσας
σταθμούς βρεφῶν ἐνήργησεν, στεγάσας τάς ἀνάγκας
γερόντων καί ἀπόρων τε, περίθαλψιν ἀξίαν
ποιμνίου, βάσις, στήριγμα, ἀφάνη πασιδήλως.
Δεσπότης ἔργων καί ζωῆς ἀξίας διαλάμψας
ἥπλωσεν πόδας, ἔγειρεν, ἐν κλίνῃ ἀνεπαύθη
ἄπνους ἐν μέσῳ φέρεται, πληθούσης Ἐκκλησίας
κηδεύεται, προπέμπεται, ἐκφέρεται ἐντίμως.
Καί πέραν τάφου ἄσβεστος ἡ μέριμνα ποιμένος
ἐνώπιον τοῦ φοβεροῦ Κριτοῦ καί παντογνώστου
Ἀρχιερεύς ἱστάμενος κέλευσμα ἀναμένων
ὅλη ψυχῇ, ὅλῃ πνοῇ, δεήσεις ἀναπέμπων.
Καί ἔτι ἐπευχόμενος αἴτησιν παρεισάγει
“Δέσποτα, λέγων, ὁ Θεός, ὁ μόνος Παντοκράτορ
τόν Σόν Λαόν εὐλόγησον, τήν σήν κληρονομίαν
καί φύλαξον Σόν πλήρωμα, ἁγίας Ἐκκλησίας”