ΙΕΡΑΤΙΚΕΣ ΣΥΝΑΞΕΙΣ ΣΤΗΝ Ι.Μ.ΠΑΤΡΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΟΥ ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΥ
Δημοσιεύομε φωτογραφίες ἀπό τόν Ἱερό Ναό Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου Φαρρῶν καί τό παρακείμενο πνευματικό κέντρο , ὅπου πραγματοποιήθηκε ἡ πρώτη Ἱερατική Σύναξη μέ τούς Ἱερεῖς Δυτικῆς Ἀχαΐας.
Στήν Ἱερατική αὐτή σύναξη εἶχε ὁρισθεῖ ἀπό τόν Σεβασμιώτατο, ὁ Αἰδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος π. Ἀπόστολος Δημητρόπουλος, προϊστάμενος τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Τιμίου Πρόδρομου Κάτω Αχαΐας καί Ἀρχιερατικός Ἐπίτροπος Δύμης, ὁ ὁποῖος ἀνέπτυξε τό θέμα:
« Τό Πανάγιο Πρόσωπο τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου».
Μετά τήν εἰσήγηση ἀκολούθησε συζήτηση ἐπί πνευματικῶν καί διοικητικῶν θεμάτων.
Τίς ἐργασίες τῆς Ἱερατικῆς Συνάξεως ἔκλεισε μέ τήν ἐμπεριστατωμένη ὁμιλία του, ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρῶν κ.κ. Χρυσόστομος.
H εἰσήγηση τοῦ π. Ἀποστόλου εἶχε ὡς ἑξῆς:
Αγαπητοί μου αδελφοί και συλλειτουργοί,
Με την ευχή και την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ.κ. Χρυσοστόμου, θα προσπαθήσω στα επόμενα δεκαπέντε λεπτά, να ομιλήσω στην αγάπη σας, για την Παναγία μας, την Θεοτόκο Μαρία. Όχι για να παρουσιάσω όλη την διδασκαλία της Εκκλησίας μας για το πρόσωπο της Παναγίας μας, αλλά για να δώσω αφορμές για διάλογο και εμβάθυνση στο ζήτημα της θέσεως της Παναγίας μας στην ορθόδοξη Πίστη και Παράδοσή μας, και να εξάγωμεν συμπεράσματα και διδάγματα ωφέλιμα για την ζωή και την διακονία μας, από την αγία ζωή της.
Δεν υπάρχει, αδελφοί μου, πρόσωπο στην Εκκλησιαστική μας ιστορία το οποίο να τιμήθηκε ή να τιμάται περισσότερο από την Παναγία μας. Και δικαίως, αφού η Παναγία μας, κατά τους Αγίους Πατέρες της Εκκλησίας μας, που ερμηνεύουν αυθεντικά την Αγία Γραφή, κατέχει τα δευτερία της Αγίας Τριάδος. Ευρίσκεται, δηλαδή, στην πίστη μας στην δεύτερη θέση μετά από τον Τριαδικό μας Θεό.
Είναι η Αγία παρθένος Θεοτόκος, «…δια το τον Θεόν Λόγον σαρκωθήναι και ενανθρωπήσαι εν τη γαστρί αυτής…», κατά την Γ΄ Οικουμενική Συνόδον. Είναι η Αγία Μητέρα του Χριστού μας, η όντως Θεοτόκος, επειδή εγέννησε ασπόρως και από το Άγιο Πνεύμα τον ενανθρωπήσαντα Υιόν και Λόγον του Θεού. Το Άγιο Πνεύμα την καθάρισε απὀ κάθε αμαρτωλό μολυσμό, την ελευθέρωσε από το προπατορικό αμάρτημα και την ανέδειξε πανάχραντο και πανάμωμο, λαμπρό δοχείο της χάριτος και αγνή Μητέρα της ζωής.
Το πρόσωπο της Παναγίας Θεοτόκου κατέχει κεντρική θέση στο έργο της θείας οικονομίας και σωτηρίας μας και αποτελεί την ελπίδακαι παρηγοριά κάθε αμαρτωλού ανθρώπου λόγω της παρρησίας της προς τον Υιόν και Θεόν της, τον Ιησού Χριστό μας.
Γι‘ αυτό με μεγάλες τιμέςεορτάζουμε όλοι οι ορθόδοξοι πιστοί πάντοτε πανηγυρικά τις Άγιες Εορτές της, την Γέννηση, τα Εισόδια, τον Ευαγγελισμό, την Σύναξη, τα Θαύματα, την Σκέπη και προστασία, την Κοίμηση της Παναγίας μας.
Για όλους τους Αγίους μας η Παναγία μας υπήρξε η πιο γλυκιά απαντοχή, κι η πιο στερρά καταφυγή. Γι΄ αυτήν συνέθεσαν υπέροχους ύμνους, κατανυκτικές ευχές και κείμενα με απύθμενο θεολογικό βάθος. Όλα αυτά τα ψάλλομεν στις ιερές ακολουθίες του νυχθημέρου και στις άγιες εορτές της, μυούμενοι και εμείς ως ταπεινοί μαθηταί των Αγίων μας, στο μυστήριο του αγίου Προσώπου της και ικετεύοντες την Μητέρα του Θεού για τις πεπαρησιασμένες προς Κύριον ευχές της και την εφ΄ ημάς σκέπη και προστασία της.
Παρακλητικοί και ικετήριοι κανόνες, χαιρετισμοί, δοξαστικά, προσόμοια και ιδιόμελα τροπάρια-θεοτοκία αναφερόμενα σε κάθε πτυχή της ζωής της και της διακονίας της στην υπόθεση της σωτηρίας μας, ευρίσκονται σε όλα τα λειτουργικά βιβλία της Εκκλησίας μας και απαγγέλλονται ή ψάλλονται με ιδιαίτερη χαρά και συγκίνηση από όλα τα μέλη της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας.
Την περίοδο αυτή, ως γνωστόν, τελούμεν κάθε απόγευμα στους Ιερούς Ναούς μας την Μικρά ( Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή) και την Μεγάλη (Τρίτη, Πέμπτη και Κυριακή) Παράκληση προς Αυτήν.
Αλλά και στην Ορθόδοξη αγιογραφία μας, το πανάγιο πρόσωπό της, η πλουσίως εκχυνομένη από τα άγια εικονίσματά της χάρις, δεν είναι δυνατόν παρά να λυγίζει και τις πιο σκληρές ψυχές. Δεν είναι δυνατόν παρά να παρηγορεί και τις πιο απηλπισμένες υπάρξεις. Δεν είναι δυνατόν παρά να ενδυναμώνει και τους εντελώς παραλύτους. Η εικόνα του γονατιστού πιστού ενώπιον του Αγίου Εικονίσματος της Παντανάσσης, της Γλυκοφιλούσης, της Οδηγητρίας, της Παναγίας Μητέρας του Κυρίου μας και κατά χάριν ιδικής μας μητέρας, είναι ίσως το ωραιότερο σήμα της Ορθοδόξου παραδόσεώς μας.
Οι Μεγάλοι Πατέρες και διδάσκαλοι της Εκκλησίας μας εξεφώνησαν σπουδαίους εγκωμιαστικούς λόγους, για την Μητέρα του Θεού. Ιδιαιτέρως για την αγία της Κοίμηση, έγραψαν ο άγιος Ανδρέας Κρήτης, ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, ο άγιος Γερμανός Κων/λεως, ο άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης, ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης και άλλοι πολλοί.
2. Τα της κοιμήσεως
Τις ημέρες αυτές, ως γνωστόν, αδελφοί, εορτάζομεν την αγία Κοίμηση της Παναγίας μας. Η εορτή αυτή καθιερώθηκε να εορτάζεται σε όλη την Εκκλησία μας τον 6ον αιώνα, από τον αυτοκράτορα Μαυρίκιο.
Από την ιερά παράδοση μαθαίνουμε ότι 11 χρόνια μετά την Ανάσταση του Χριστού μας, εστάλη προς την Παναγία μας ο αρχάγγελος Γαβριήλ, όπως και στον Ευαγγελισμό, να της αναγγείλει την κοίμησή της. Η Παναγία μας διέμενε στο σπίτι του αγίου Ιωάννου του θεολόγου, και είχε τότε ηλικία πενήντα εννέα ετών.
Στην κοίμησή της συνήχθησαν με θαυματουργικό τρόπο όλοι οι άγιοι Απόστολοι από τα πέρατα του κόσμου, (πλήν του αποστόλου Θωμά) και ενεταφίασαν το άγιο σώμα της στον κήπο της Γεθσημανή, ενώ την παναγία ψυχή της την παρέλαβε ο ίδιος ο Χριστός μας, δορυφορούμενος υπό του αρχαγγέλου Μιχαήλ και πλειάδος άλλων αγίων αγγέλων. Υπάρχει στην αγιογραφία μας μία ωραία και παραστατική εικόνα, στην οποία η Παναγία μας κείται εις κράββατον, ενώ ο Χριστός μας ίσταται άνωθεν αυτής κρατών εις τας αγίας χείρας Του την αγία και ολόφωτη ψυχή της με την μορφή μικράς λευκοφορούσης κόρης, την οποία και ανεβάζει εις ουρανούς.
Τρείς ημέρες μετά την ταφή του αγίου σώματος της Παναγίας μας έφθασε και ο απόστολος Θωμάς αργοπορημένος, κατά πρόνοια Θεού. Ζήτησε να ανοιχθεί ο τάφος, για να δει για τελευταία φορά την Παναγία μας. Οι λοιποί Απόστολοι συνεφώνησαν. Όταν, όμως, σήκωσαν τον λίθον που έκλεινε την είσοδο του μνήματος, διεπιστώθη ότι το άγιο σώμα της Θεοτόκου είχε γίνει άφαντο. Ήταν μιά αδιάψευστη απόδειξη της μεταστάσεως της Παναγίας μας, δηλαδή της αναστάσεως και αναλήψεως του σώματός της που ενώθηκε με την ψυχή της υπεράνω των ουρανών, για να εκπροσωπεί το ανθρώπινο γένος και να πρεσβεύει υπέρ ημών παρά τω Θεώ.
Στην ιερά Εκκλησιαστική μας παράδοση, χρησιμοποιούνται για την εορτή του Δεκαπενταυγούστου οι όροι ΚΟΙΜΗΣΙΣ καιΜΕΤΑΣΤΑΣΙΣ. Και τούτο, διότι σε καμία περίπτωση δεν αποδέχεται η Ορθόδοξη Εκκλησία μας την παπική κακοδοξία περί μεταστάσεως της Θεοτόκου άνευ θανάτου (assumption), το οποίο αποτελεί αποτέλεσμα της προτέρου παπικής κακοδοξίας περί της ασπίλου συλλήψεως της Θεοτόκου ( Immaculata Conseptio). Η Παναγία μας εκοιμήθη, η παναγία ψυχή της μετεφέρθη υπο του ιδίου του Χριστού μας στον ουρανό, ενώ το άχραντο σώμα της ενεταφιάσθη στην Γεθσημανή. Τρείς ημέρας μετά μετέστη το άγιο σώμα της στον ουρανό, όπου ενώθηκε με την αγία ψυχή της. Αυτή είναι μέσα σε δύο προτάσεις η ορθόδοξος διδασκαλία περί της κοιμήσεως και μεταστάσεως της Παναγίας μας.
3. Πνευματικές επισημάνσεις:
Στο τρίτο αυτό τμήμα της εισηγήσεώς μας, θα ήθελα να αναφερθώ δι΄ολίγων σε δύο από τις πάμπολλες άγιες και ευαγγελικές αρετές, που στολίζουν το πρόσωπο της Παναγίας μας. Διαλέγω τις συγκεκριμένες, διότι νομίζω ότι πολλά έχουν να πουν στον σύγχρονο χριστιανό και μάλιστα κληρικό.
Η πρώτη είναι η αρετή της Ταπεινώσεως.
Γι΄αυτήν, αναγιγνώσκομεν στο Ιερό ευαγγέλιο, ότι η Παναγία μας είχε τόση ταπείνωση, ώστε να ελκύσει αυτή η ταπείνωση τον ίδιο τον Θεό, «όστις επέβλεψε επι την ταπείνωσιν της δούλης αυτού». Η ταπεινή καρδία της Παναγίας μας έγινε το γόνιμο έδαφος στο οποίο καρποφόρησε η εν Χριστώ σωτηρία του ανθρώπου. Έγινε Παναγία μας λόγω της βαθείας ταπεινώσεώς της, («ιδού η δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου»), ο χώρος της ενώσεως του Θεού και του ανθρώπου. Έγινε η νυμφική παστάς στην οποία τελεσιουργήθηκε το μυστήριο της ενανθρωπήσεως του Θεού και της θεοποιήσεως του ανθρώπου. Ο ίδιος ο Θεός μας, αδελφοί, τονίζει σε πολλά σημεία στην Αγία Γραφή την αξία της μεγάλης αυτής αρετής για τον καθένα μας λέγων για παράδειγμα: προς τίνα επιβλέψω, ει μη επί τον ταπεινόν και ησύχιον….
Στην Πατερική μας παράδοση η ταπείνωσις χαρακτηρίζεται υψοποιός, αφού σύμφωνα με τον ίδιο τον Κύριό μας «ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται, ο δε ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται».
Στην ορθόδοξη δογματική Θεολογία της Εκκλησίας μας, η ταπείνωση δεν είναι ηθικό κατηγόρημα, αλλά συμμετοχή και απάντησηστην θεία κένωση. Στο «εκένωσε εαυτόν μορφήν δούλου λαβών…και γέγονεν υπήκοος μέχρι θανάτου», που αναφέρεται στον Χριστό μας.
Ιδιαιτέρως για εμάς τους κληρικούς, σωτήρια Ταπείνωση είναι, αδελφοί μου, ακριβώς αυτή η μετοχή και απάντηση στην θεία κένωση. Ταπείνωση λυτρωτική είναι λοιπόν, αδελφοί μου, να υπακούωμεν απόλυτα στον Νόμο του Θεού. Να μη λέμε ποτέ και για κανένα ζήτημα “εγώ νομίζω”,”εγώ πιστεύω”, αλλά να λέμε “αυτό λέγει ο Νόμος του Θεού, αυτό διδάσκει η Εκκλησία μας, αυτό διακελεύουν οι ιεροί κανόνες της Εκκλησίας μας”. Ταπείνωση λυτρωτική είναι, αδελφοί μου, να υπακούωμεν απόλυτα στο Εκκλησιαστικό Τυπικό, να μην αλλοιώνωμεν καμία από τις κεκανονισμένες διατάξεις της Εκκλησίας μας, να μην καινοτομώμεν σε τίποτα και ποτέ. Ταπείνωση είναι να αγωνιώμεν, για να διδάξωμεν και να μεταφέρωμεν στις επόμενες γενεές το ιερό Ευαγγέλιο, τους ιερούς Εκκλησιαστικούς Κανόνες και όλη την διδασκαλία της Εκκλησίας μας, χωρίς να προσθέσωμεν ή να αφαιρέσωμεν τίποτα, ούτε ένα κόμμα, ούτε ένα πνεύμα. Ταπείνωση είναι και όταν ακόμα νοιώθουμε ότι ο λόγος του Θεού είναι σκληρός ή εξωπραγματικός για την σύγχρονη κοινωνία, εμείς να επιρρίπτουμε τις ευθύνες γι΄ αυτό στην μεγάλη αμαρτωλότητά μας, και όχι στον Άγιο λόγου Εκείνου. Να λέμε “πλήν ουχ ως εγώ νομίζω, αλλ΄ ως Συ”. Και βεβαίως να αγωνιζόμαστε να διορθώσουμε τον εαυτό μας, και όχι τον Ευαγγελικό λόγο, και έτσι να διδάσκωμεν του ανθρώπους.
Δεν είναι ταπείνωση, αδελφοί μου, αλλά εγωϊσμός, να πιστεύουμε ότι ο λόγος του Θεού είναι παρωχημένος και πρέπει να τον αλλάξουμε άλλοτε ως προς την μορφή και άλλοτε ως προς την ουσία του. Δεν είναι ταπείνωση αλλά εγωϊσμός, να λέμε ότι καλά τα λέγει η Αγία Γραφή, οι άγιοι Πατέρες και οι ιεροί Κανόνες, αλλά εγώ νομίζω ότι οι εποχές άλλαξαν και μαζί τους πρέπει να αλλάξει και το Ευαγγέλιο. Δεν είναι ταπείνωση αλλά εγωϊσμός, να απενοχοποιούμε αμαρτίες επειδή στην εποχή μας επεκράτησαν σχεδόν καθολικά, ο νόμος όμως του Θεού τις καταδικάζει ρητά. Δεν είναι ταπείνωση, αλλά εγωϊσμός, να πιστεύουμε ότι οι προ ημών άγιοι Πατέρες δεν τα έκαναν καλά, και εμείς, σήμερα θα τα διορθώσομεν Είναι εωσφορικός εγωϊσμός να διορθώνουμε την Αγία Γραφή, τους Αγίους Πατέρες μας και τους Ιερούς Κανόνες της Εκκλησίας μας. Ας το καταλάβουμε αυτό. Πρέπει όλοι μας να διακατεχόμεθα από πνεύμα μαθητείας στην ιερά μας παράδοση, και όχι από πνεύμα κριτικής. Και ας καταλάβουμε τέλος, αδελφοί, ότι ο εγωϊσμός σε εμάς τους κληρικούς δεν καταστέφει μόνο τον εαυτό μας, αλλά κτυπά αλύπητα και την Αγία μας Εκκλησία, υπέρ ής Χριστός απέθανε… Και θα δώσομεν φρικτό λόγο στον Θεό γι΄ αυτό.
2. Η δεύτερη αρετή της Παναγίας μας που θέλω για λίγο να αναλύσω ενώπιόν σας, είναι , αδελφοί μου, η ηθική καθαρότητά της. Η Παναγία μας υπήρξε τιμιωτέρα των Χερουβείμ και ενδοξοτέρα ασυγκρίτως των Σεραφείμ. Είναι η καθαρότητι αγγέλους υπερέχουσα, κατά την υμνολογία της Εκκλησίας μας. Είναι η άμωμος, η άσπιλος, η αμόλυντος η αγνή παρθένος και θεόνυμφος Δέσποινα. Η αγνότητά της υπήρξε ευώδες άνθος, που «σαγήνευσε», και «ανάγκασε»τον Θεόν μας να ενσαρκωθεί στην αγία και άμωμο γαστέρα της. Οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας λέγουν, ότι καθ’ όλους τους αιώνες που πέρασαν από την έξοδο των πρωτοπλάστων από τον Παράδεισο, μέχρι την ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, ο Θεός ανέμενε την Αγία Παρθένο, που πρώτη και μόνη αυτή υπήρξε δοχείον άξιο να κατοικήσει ο Θεός Λόγος εντός της.
Το να ομιλώμεν, αδελφοί μου, σήμερα, για καθαρότητα ηθική, για παρθενία, για εγκράτεια, ομοιάζει με εξωπραγματική διδασκαλία. Και όμως αυτή είναι η διδασκαλία του Χριστού μας και της αγίας μας Ορθοδόξου Εκκλησίας. Αυτή είναι η διδασκαλία των αγίων Πατέρων μας, που έχουμε υποχρέωση να συνεχίσωμεν την ανόθευτη μεταφορά της στο σήμερα. Αυτή είναι η μόνη σώζουσα αλήθεια. Όλα τα άλλα, είναι άλλοτε εμφανείς και άλλοτε κεκαλυμμένοι συσχηματισμοί με τον κόσμο της αμαρτίας. Και αυτοί οι συσχηματισμοί τελικώς απομακρύνουν τον κόσμο απο την σώζουσα αλήθεια.
Να μιλούμε, αδελφοί μου, στον λαό μας για την ηθική. Να μιλούμε για την άσεμνη ενδυμασία ανδρών και γυναικών. Δεν μιλήσαμε για χρόνια, και το κακό γιγαντώθηκε. Σήμερα οι ιεροί ναοί μας γέμισαν με γυναίκες ημίγυμνες, με κοντά φορέματα, με παντελόνια, ακόμα και με σόρτς. Το ίδιο και οι άνδρες. Το λυπηρότερο όλων είναι ότι τα νέα παιδιά δεν μπαίνουν στον ελάχιστο κόπο να σκεφτούν γιατί δεν πρέπει να ντύνονται ασέμνως. Τα θεωρούν όλα φυσιολογικά. Το ίδιο συμβαίνει και με τις προγαμιαίες σχέσεις, το ίδιο με τις μοιχείες, το ίδιο με τους χωρισμούς των ανδρογύνων, το ίδιο με τους πολιτικούς γάμους ή τα σύμφωνα συμβιώσεων ο αριθμός των οποίων οσημέραι και γιγαντώνεται. Το αμάρτημα που βδελύσσεται περισσότερο απο όλα ο Θεός μας, η ομοφυλοφιλία, παίρνει τεράστιες διαστάσεις. Τα δε παρελκόμενα αυτής της διαστροφής που στην βιβλική γλώσσα ονομάζεται σοδομισμός,- γνωρίζετε όλοι το γιατί- θα ανατρέψουν στην πράξη και στην ζωή ότι οικοδόμησε στους αιώνες ο Χριστός μας, οι άγιοι Απόστολοι και όλοι οι Άγιοι της Εκκλησίας μας. Χρειάζεται ομολογιακή τόλμη. Δεν είναι μακριά ο καιρός που θα τιμωρούμαστε σκληρά οι κληρικοί που θα τολμούμε να μιλήσουμε γι΄ αυτά τα αμαρτήματα. Σε καμία περίπτωση όμως δεν πρέπει να σιωπήσουμε. Γιατί αυτή η σιωπή θα είναι τραγικός συσχηματισμός με τον άρχοντα του σκότους.
Αδελφοί μου συλλειτουργοί, ο λόγος του Θεού μάς φωνάζει: μη πλανάσθε, ούτε πόρνοι, ούτε μοιχοί, ούτε μαλακοί, βασιλείαν Θεού ου κληρονομήσουσι. Και ο νόμος των ανθρώπων της αμαρτίας φωνασκεί: Μη μιλάτε, θα σας βάλουμε φυλακή. Σε ποιο νόμο θα υπακούσουμε; Ποιόν νόμο θα περιφρονήσουμε; Είναι δίλημμα. Για να είναι όμως η επιλογή μας έναντι αυτού του διλήμματος η σωστή, πρέπει πριν απαντήσουμε, να εξετάσουμε και κάτι άλλο. Τι κάναμε μέχρι σήμερα εμείς οι κληρικοί για να εμποδίσουμε την ανωτέρω κατρακύλα; Ποιά είναι η προσωπική μας -αλλά και αυτή της οικογενείας μας- μαρτυρία στον κόσμο. Μήπως ομιλούντες για την ηθική του Ευαγγελίου, ακούσωμεν τους απέναντι να μας επιστρέφουν τους ελέγχους, γιατί εμείς προσωπικά, αλλά και ως ιερατικές οικογένειες δεν ζούμε όπως ορίζει ο ηθικός νόμος του Θεού μας. Πόσο δύσκολο αλήθεια είναι να είσαι κληρικός, όπως σε θέλει ο Θεός, στα χρόνια μας! Ας αγωνισθούμε, αδελφοί, δια πρεσβειών της Παναγίας μας της Κυράς του Δεκαπενταυγούστου, και όλων των Αγίων μας και θα τα καταφέρουμε.
Αδελφοί μου, όλα τα παραπάνω δεν είναι κήρυγμα για εσάς. Είναι σκέψεις και αγωνίες πουθέλησα να μοιραστώ μαζί σας. Ταπεινά σας ζητώ να συγχωρήσετε την αυθάδειά μου να μιλήσω σε διδασκάλους του Νόμου του Θεού.
Το έκανα μόνον ως υπακοή προς στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας, την αγωνία του οποίου για την κατήχηση του λαού μας και την σωτηρία όλων μας καθημερινά διαπιστώνουμε.
Ευχαριστώ θερμότατα και υϊικώς, Σεβασμιώτατε, για την τιμή να εισηγηθώ σήμερα παρουσία σας στο Ιερατικό μας Συνέδριο. |